Nükhet Işıkoğlu: À a strada di u Patrimoniu Industriale

Nukhet Isikoglu
Nukhet Isikoglu

U sapone sempre ricorda à a ghjente a purezza è a purità... Ùn ci hè quasi un ghjornu chì passamu senza toccu. A storia di u sapone, chì hè una parte impurtante di a nostra vita di ogni ghjornu, data di aC. si estende à sei mila.

Una legenda rumana descrive a scuperta di u sapone cusì;

E donne chì lavanu a so robba in u fiumu Tiberu nantu à a riva di a muntagna Sapo, induve l'animali sò sacrificati, capiscenu chì puliscenu a so lavanderia cù menu sforzu chè prima. Perchè cù e piogge, una mistura di suvu è di fraschi di legnu scorri in a muntagna è si stende cù a terra argillosa di u fiume Tiber. Questa mistura permette a lavanderia lavata in u fiume per esse pulita più rapidamente è facilmente. Oghje, u locu è l'esistenza di u Monti Sapo hè scunnisciutu.
B.C. In u Papyrus Ebers di u 1500, hè dichjaratu chì l'Egiziani, chì amavanu l'igiene persunale, lavavanu cù una sustanza saponosa ottenuta da olii animali è vegetali è sali alkaline.

In u periodu ottomanu, si dice chì a fabricazione di sapone data di u 14u seculu dC, secondu certi fonti. Hè cunnisciutu chì i prudutti di frutti sò stati fatti in l'industria di u sapone in l'ultimi trè centu anni, è questi saponi sò stati utilizati da a ghjente di u palazzu è di i cummercianti ricchi. Ancu in questu periodu, sti saponi spiciali eranu trà i rigali mandati à i stati stranieri, decoru a dote di e figliole di sultani è concubines.

Nizip, a cità affascinante di Gaziantep, hà guadagnatu una grande reputazione cù i saponi chì hà pruduciutu dapoi u 19u seculu. À quellu tempu, u megliu sapone hè statu fattu in Nizip. Hè ancu cunnisciutu chì i maestri di sapone da Aleppo sò ghjunti à Nizip à u principiu di u XXmu seculu.

Cù l'usu di l'oliu d'aliva à l'acidu ottenutu da l'alivu chì cresce in abbundanza in a regione, Nizip hà rispunse à circa 1960 per centu di i bisogni di sapone di Turchia in l'anni 60.

A storia di fabricazione di sapone di Nizip vene da una storia di 200 anni. Si dice ancu chì stu travagliu torna ancu più in là, à Zeugma.

Un imprenditore intraprendente chì pussede una fabbrica di sapone in i primi anni di a repubblica in Nizip, chì hè famosa per i so saponi; Ali Alkan. In l'anni 1930, hà fattu una innuvazione chì saria apprezzata per quellu periodu, per esse aduprata in a fabricazione in a fabbrica di sapone. Durante a pruduzzione, decide di acquistà una locomotiva per prufittà di u so vapore.

locomotiva; Hè un tipu di veiculu di trasportu chì hè generalmente alimentatu da vapore, muntatu nantu à roti, è fattu in una manera chì pò tirà un veiculu à u locu desideratu. Serve à guidà trebbiatrici, arati, arnesi d'irrigazione in l'agricultura. Hè generalmente custituitu da una caldaia è un cilindru. I locomobili sò l'antenati di i trattori. È ùn hè più usatu oghje.

Versu a fine di u 19u seculu, i tedeschi cuminciaru à custruisce e ferrovie in Anatolia in cunfurmità cù l'accordu chì anu fattu cù l'Imperu Ottumanu. Sta ferrovia cuntinueghja à a stazione di Çobanbey sopra Aleppo, à Karkamış, è da quì à Bagdad traversendu l'Eufrate cù un ponte.
In l'anni 1930, Ali Alkan compra una locomotiva tedesca, chì si trova in a stazione di Karkamış, ma hè a pruprietà di TCDD. U so scopu hè di aumentà a pruduzzione di sapone utilizendu a caldaia di vapore di sta locomotiva in a fabbrica di sapone.

Ali Alkan hà compru stu Lokomobil da TCDD, chì hè prubabilmente utilizatu in linee di dekovil di calibre strettu o utilizatu com'è un veiculu di strada di vapore in u trasportu di terra, ma ùn era micca faciule di trasportà u Lokomobil à Nizip à quellu tempu.

Siccomu a ferrovia Karkamış - Nizip ùn esiste micca in quelli anni, hè statu obligatu à piglià a Locomobile per strada. I camioni di l'epica eranu più chjuchi chè oghje, è parechji lochi ùn anu mancu strade.

Ali Bey conduce a locomotiva à Nizip fighjendu i dui camioni fiancu à fiancu è passendu per i campi à u latu di a strada, postu chì ùn hè micca sicuru di guidà in questu modu in a maiò parte di i lochi.

Copre i danni di tutti i prupietari di u campu chì i culturi sò danucati passendu per elli à a strada.

È Ali Bey cuntinueghja a so pruduzzione cù questu Lokomobil in a fabbrica di sapone per parechji anni.
L'anni passanu... A fabbrica di sapone di Ali Bey hè chjusa. Ali Bey morirà. A porta di a fabbrica hè chjusa. Ma a locomotiva resta ind'u stu bastimentu colapsatu...
Finu à chì un amicu mio l'hà vistu accidentalmente è m'hà dettu di ellu.
Hè un veteranu chì, dopu à esse fabbricatu in Meinheim, in Germania, in qualchì modu hà finitu in Anatolia è hà cuntribuitu à l'ecunumia turca per anni è hà vistu a storia recente.
Una parte preziosa di u nostru patrimoniu industriale...
È hè sempre quì…

Esse u primu à cummentà

lascia una risposta

U vostru indirizzu email ùn seranu micca publicatu.


*