U 10 d'aostu hè u 222esimu ghjornu (u 223esimu in l'anni bisestili) di l'annu secondu u calendariu gregurianu. U numaru di ghjorni chì restanu finu à a fine di l'annu hè 143.
ferroviaria
- 10 d'aostu 1927 A greva di i travagliadori turchi principia in a cumpagnia di ferrovia Yenice-Nusaybin.
Eventi
- 612 aC - Sinsharishkun, rè d'Assiria, hè uccisu. A cità di Ninive hè stata distrutta.
- 1519 - Ferdinand Magellan parte da Siviglia in una circunnavigazione di u mondu cù i so cinque navi.
- 1543 - L'armate ottomane cunquistanu u Castellu di Esztergom.
- 1675 - Greenwich Observatory hè fundatu in Londra.
- 1680 - Pueblo Rebellion principia in Novu Messicu.
- 1792 - Rivuluzione francese : u palazzu Tuileries hè sacchettu, XVI. Louis hè statu arrestatu.
- 1809 - A capitale di l'Equadoru, Quito, hà dichjaratu a so indipendenza da l'Imperu Spagnolu.
- 1821 - Missouri divintò u 24u statu di i Stati Uniti.
- 1856 - Quasi 300 persone morse da un uraganu in Louisiana.
- 1876 - U sultanu Murat V hè statu destituitu perchè persu u so equilibriu mentale.
- 1893 - U primu veiculu diesel di Rudolf Diesel hè ghjuntu in usu.
- 1904 - A battaglia di u Mari Giallu principia trà l'Imperu Russu è i navi di guerra giapponese.
- 1913 - II. A guerra balcanica hè finita : u Trattatu di Bucarest hè firmatu trà Bulgaria, Romania, Serbia, Montenegro è Grecia.
- 1915 - Vittoria di Anafartalar è Battaglia di Chunuk Bair: Cù l'attaccu di i suldati turchi sottu u cumandamentu di u coronel Mustafa Kemal, a retirata di e forze britanniche è Anzac hè stata assicurata.
- 1920 - Prima Guerra Munniali : Sultan VI ottomanu. I rapprisentanti di Mehmed firmavanu u Trattatu di Sèvres, chì prevedeva a divisione di l'Imperu Ottumanu trà e putenzi di l'Entente.
- 1920 - In cunfurmità cù e disposizioni di u Trattatu di Sèvres, i terri di l'Anatolia è di a Rumelia cuminciaru à esse spartuti da e putenzi di l'Entente.
- 1945 - u Giappone si rende è a Siconda Guerra Munniali Sicunna Guerra Munniali finita in u Pacificu.
- 1951 - A lege di stabilimentu di u Bancu Marittimu hè stata accettata. Hè stata annunziata chì u stabilimentu cù un capitale di 500 milioni hà da principià à operare l'1 di marzu di u 1952.
- 1954 - Murat Güler divintò u primu natatore turcu à natà à traversu u Canale di a Manica.
- 1960 - Telegramma di l'Egeu u ghjurnale cuminciò à apparisce.
- 1982 - Artin Penik s'hè brusgiatu in a piazza Taksim per prutestà u terrore ASALA.
- 1990 - Massacre in u nord-est di Sri Lanka: 127 musulmani sò ammazzati da unità paramilitari.
- 1990 - A sonda spaziale Magellan ghjunghje à Venere.
- 1993 - Un terrimotu di 7.0 in a scala Richter hà colpitu l'Isula Sud di a Nova Zelanda.
- 1994 - U primu satellitu di Turchia, Türksat 1B, hè stata lanciata da a Base Kourou in Guyana Francese. Cusì, Turchia divintò unu di i 18 paesi cù satelliti in u spaziu.
- 1997 - A Republica di Sudafrica hà cessatu a vendita di elicotteri militari in Turchia, citendu a violazione di i diritti umani è u prublema di Cipru.
- 2000 - A pupulazione mundiale righjunghji 6 miliardi.
- 2001 - Sindicatu di i travagliadori publichi di l'energia, l'industria è a minera hè statu creatu.
- 2003 - Temperature record in Kent, UK: 38.5 ° C.
- 2003 - Yuri Ivanovich Malenchenko diventa a prima persona à maritassi in u spaziu.
- 2014 - In u risultatu di a 12a Elezzione presidenziale di Turchia, Recep Tayyip Erdoğan hè statu elettu presidente.
nascite
- 1397 - II. Albert, imperatore di u Sacru Rumanu (m. 1439)
- 1560 Hieronymus Praetorius, cumpusitore tedescu (m. 1629)
- 1602 - Gilles de Roberval, matematicu francese († 1675)
- 1737 - Anton Losenko, pittore russu († 1773 )
- 1810 - Camillo Benso, puliticu talianu è Primu Ministru († 1861 )
- 1814 - Henri Nestlé, pasticciere tedescu è fundatore di fabbriche Nestlé (m. 1890)
- 1839 - Aleksandr Grigorievich Stoletov, fisicu russu (m. 1896 )
- 1845 - Abay Kunanbayoğlu, pueta kazako († 1904 )
- 1865 - Alexander Glazunov, cumpusitore russu (m. 1936)
- 1869 Laurence Binyon, pueta inglese († 1943)
- 1874 - Herbert Clark Hoover, puliticu americanu è 31u presidente di i Stati Uniti (m. 1964)
- 1877 - Rudolf Hilferding, puliticu tedescu d'origine austriaca (m. 1941)
- 1878 Alfred Döblin, scrittore tedescu († 1957)
- 1884 - Panait Istrati, scrittore rumeno († 1935 )
- 1894 - Mikhail Zoshchenko, scrittore russu (m. 1958)
- 1894 - Varahagiri Venkata Giri, 4º presidente di l'India (m. 1980)
- 1896 - Milena Jesenska, ghjurnalista è autrice ceca († 1944)
- 1897 - Reuben Nakian, scultore è maestru americanu.
- 1898 - Elif Naci, pittore turcu, scrittore è curatore di u museu (cofundatore di u gruppu D) (m. 1987)
- 1898 - Leyla Achba, principe d'Abkhazia (figlia di Mehmed Refik Achba-Anchabadze è a principessa abkhaza-georgiana Mahsharef Emuhvari) (m. 1931)
- 1902 - Arne Tiselius, chimicu svedese è premiu Nobel per a Chimica (m. 1971)
- 1902 Norma Shearer, attrice canadiana († 1983)
- 1905 Eugene Dennis, Sicritariu Generale di u Partitu Cumunistu Americanu (m. 1961)
- 1912 - Jorge Amado, scrittore brasilianu (m. 2001)
- 1913 - Wolfgang Paul, fisicu tedescu è premiu Nobel per a Fisica (m. 1993)
- 1924 - Jean-François Lyotard, pensatore postmodernista francese († 1998 )
- 1927 - Nejat Uygur, attore turcu di teatru, cinema è serie TV (m. 2013)
- 1928 - Eddie Fisher, cantante americanu (m. 2010)
- 1934 - Tevfik Winter, lotta è trainer turcu (campionu europeu, mundiale è olimpico)
- 1937 - Anatoly Sobchak, puliticu russu
- 1939 - Kate O'Mara, attrice è cantante inglese (m. 2014)
- 1947 - Ian Anderson, cantante è flautista scozzese (Jethro Tull)
- 1947 - Enver Ibrahim, puliticu malesu
- 1948 - Carlos Escudé, scienziatu è scrittore argentinu (m. 2021 )
- 1949 - Aytekin Çakmakçı, cineasta turcu
- 1951 - Juan Manuel Santos, puliticu culumbianu
- 1952 - Diane Venora hè una attrice americana.
- 1957 - Zuhal Olcay, attrice è cantante turca
- 1959 - Rosanna Arquette, attrice, pruduttore è direttrice americana
- 1960 - Antonio Banderas, attore spagnolu
- 1960 - Kibariye, cantante di musica pop arabesca turca
- 1960 - Mahir Günşiray, attore di cinema è teatru turcu
- 1960 - Kenneth Perry, golfista americanu
- 1962 - Suzanne Collins hè una scrittrice è scrittrice di televisione americana.
- 1965 - Claudia Christian hè una attrice americana.
- 1966 - Hansi Kürsch, cantante tedescu
- 1968 - Melih Gümüşbiçak, presentatore turcu
- 1971 - Roy Keane, ex futbolista è manager irlandese
- 1971 - Kevin Randleman, artista marziale è lottatore americanu (m. 2016)
- 1971 - Justin Theroux, attore, sceneggiatore è regista americanu
- 1971 - Özlem Türkad, attrice di teatru, cinema è serie TV turca
- 1972 - Angie Harmon, attrice americana, mudellu
- 1972 - Turgut Kabaca, ghjucadore di pallanu è natatore turcu
- 1973 - Javier Zanetti, futbolista argentinu
- 1974 - Haifa al-Mansur hè un regista di l'Arabia Saudita.
- 1974 - Luis Marín, footballista è manager internaziunale in ritirata Costa Rica
- 1975 - İlhan Mansız, futbolista turcu
- 1980 - Wade Bennett, lottatore prufessiunale inglese, cummentariu di lotta, attore è ex pugile.
- 1984 - Ryan Eggold hè un attore americanu.
- 1985 - Kakuryū Rikisaburō, luttatore di sumo prufessiunale mongoliu
- 1989 - Ben Sahar, footballista internaziunale israelianu
- 1992 - Go Ah-sung, attrice sudcoreana
- 1993 - Andre Drummond, ghjucadore di basket prufessiunale americanu
- 1993 - Shin Hyejeong hè una cantante è attrice sudcoreana.
- 1994 - Søren Kragh Andersen, ciclista danese
- 1994 - Bernardo Silva, footballista naziunale portughese
- 1997 - Kylie Jenner, mudellu americanu è personalità televisiva
morti
- 847 - Vasık, cum'è u nonu califfu abbaside, guvernò trà 842 (227 Hijri) è 847 (232) Hijri (b. 812).
- 1284 - Ahmed Teküder, regnu Ilkhanid, figliolu di Hülagü è fratellu di Abaka Khan (n. 1246)
- 1759 - VI. Fernando, rè di Spagna (n. 1713)
- 1802 - Franz Maria Aepinus, scienziatu tedescu (n. 1724)
- 1843 - Robert Adrain, matematicu irlandese-americanu (n. 1775)
- 1862 - Honinbo Shusaku, ghjucadore prufessiunale (n. 1829)
- 1896 - Otto Lilienthal, pioniere di l'aviazione tedescu (n. 1848)
- 1904 - René Waldeck-Rousseau, puliticu francese (n. 1846 )
- 1912 - Paul Wallot, architettu tedescu (n. 1841)
- 1915 - Henry Moseley, fisicu inglese (n. 1887)
- 1923 - Joaquin Sorolla, pittore spagnolu (n. 1863)
- 1945 - Robert H. Goddard , fisicu americanu è pioniere di i razzi à propellente liquidu (n. 1882)
- 1960 - Ayşe Sultan, Sultan II ottomanu. A figliola di Abdülhamit (b. 1887)
- 1960 - Frank Lloyd, regista, pruduttore è sceneggiatore britannicu (n. 1886)
- 1961 - Julia Peterkin, scrittrice americana (n. 1880)
- 1963 - Hüseyin Hüsnü Çakır , puliticu turcu (n. 1892 )
- 1964 - Affonso Eduardo Reidy, architettu brasilianu (n. 1909)
- 1979 - Walter Gerlach, fisicu tedescu (m. 1889)
- 1980 - Yahya Khan, Primu Ministru di Pakistan (n. 1917)
- 1987 - Yeoryos Atanasiadis-Novas, pueta grecu è Primu Ministru (n. 1893)
- 1993 - Euronymous (Øystein Aarseth), chitarrista norvegese è cofundatore di a banda di Black Metal Mayhem (n. 1968)
- 1999 - Dündar Kılıç, turcu notu bully (n. 1935)
- 2002 - Kristen Nygaard, informatica norvegese, pioniera di lingua di prugrammazione è puliticanti (n. 1926)
- 2006 - Kemal Nebioğlu, sucialistu turcu, sindacalista è puliticu (n. 1926)
- 2008 - Isaac Hayes, musicista è attore americanu (n. 1942)
- 2010 - Erwin Frühbauer , puliticu austriacu (n. 1926 )
- 2010 - Antonio Pettigrew, sprinter americanu (n. 1967)
- 2012 - Altai Sersenuli Amanjolov, turcologue kazakh (n. 1934)
- 2012 - Madeleine Leininger, scientist americanu (n. 1925)
- 2013 - László Csatáry, criminale di guerra nazista è nazista ungherese (n. 1915)
- 2013 - Eydie Gormé, cantante e musicista americana (nata in 1928)
- 2015 - Hubert Haenel, puliticu francese (n. 1942)
- 2018 - László Fábián, canoista ungherese (n. 1936)
- 2018 - Mahmut Makal, scrittore, pueta è maestru turcu (n. 1930)
- 2019 - Freda Dowie, attrice inglese (n. 1928)
- 2019 - Jeffrey Epstein, finanziariu americanu, omu d'affari è delincutore sessuale (b. 1953)
- 2019 - Piero Tosi, couturier italien (né en 1927)
- 2020 - Nadjmi Adhani, puliticu indonesianu (n. 1969)
- 2020 - Raymond Allen, attore di televisione americanu (n. 1929)
- 2020 - Dariusz Baliszewski, storicu, ghjurnalistu è scrittore polacco (n. 1946)
- 2020 - Lorna Beal, cricketista australiana (nata in 1923)
- 2020 - Silvana Bosi, attrice italiana (nata in 1934)
- 2020 - Israel Moshe Friedman, rabbinu americanu-israelianu (n. 1955)
- 2020 - Dieter Krause, canoa veloce tedesca (n. 1936)
- 2020 - Jacobo Langsner, drammaturgu uruguaiano (n. 1927)
- 2020 - Vladica Popović , footballista è manager serba è iugoslava (n. 1935)
Esse u primu à cummentà