Oghje in a Storia: U primu moneta di carta di l'era di a Republica hè stata emessa

I primi monete di carta di l'era republicana
I primi monete di carta di l'era republicana

U 5 dicembre hè u 339esimu ghjornu (u 340esimu ghjornu s'è l'annata bisesta) secondu u calendariu gregurianu. U numaru di ghjorni chì restanu finu à a fine di l'annu hè 26.

ferroviaria

  • Dicembre 5, 2003 I travaglii di l'infrastruttura per a prima parte di u Prughjettu di Trenu d'Alta Velocità Ankara-Istanbul, Esenkent-Eskişehir (206 km), sò iniziati.
  • U 5 di dicembre di u 1989, u TGV Atlantique batte u record di vitezza ferroviaria per ghjunghje à 482,4 km/h.

Eventi

  • 1360 - Primu francu, rè di Francia II, catturatu da l'Inglesi. Stampatu in Compiègne per pagà u riscattu di Jean. U so pesu era di 3.88 grammi, cù una croce da una parte è un cavallu da l'altra parte. Ci era una figura di Jean.
  • 1492 - Christopher Columbus scupriu l'isula di Hispaniola.
  • 1904 - I Giapponesi anu distruttu a flotta russa in Port Arthur.
  • 1920 - "Anatolia è Rumelia Defense Law Group" hè statu stabilitu in a Gran Assemblea Naziunale Turca; Mustafa Kemal hè statu elettu cum'è u presidente di u gruppu.
  • 1927 - U primu Ambasciatore di a Republica di Turchia in Washington, Ahmet Muhtar Mollaoğlu hà prisentatu a so lettera di credenza.
  • 1927 - A prima carta moneta di u periodu Republicanu hè stata messa in circulazione. I biglietti, chì sò stati emessi in 1 denominazioni differenti, 5, 10, 50, 100, 500, 1000 è 7 lira, sò stati stampati in vechju turcu è francese.
  • 1932 - fisicu svizzeru di origine tedesca, Albert Einstein Hà avutu una visa americana.
  • 1933 - A pruibizione di 14 anni di alcolu hè rialzata in i Stati Uniti.
  • 1933 - Eskişehir Sugar Factory hè stata aperta.
  • 1934 - A lege chì cuncede à e donne u dirittu di elettu è esse elettu cum'è membru di u parlamentu hè stata passata in Turchia.
  • 1941 - Regnu Unitu; A Finlandia hà dichjaratu guerra à l'Ungheria è a Romania.
  • 1942 - 500 persone morse in u terrimotu in Erbaa è Niksar.
  • 1945 - Un aviò hè persu in u Triangulu di Bermuda.
  • 1950 - U Ministeru di a Difesa Naziunale di a Republica di Turchia annuncia chì u 10% di i suldati in Corea sò stati ammazzati. Sicondu u Giurnale Radio, ci sò 150 suldati ammazzati, 150 mancanti, da 200 à 300 feriti.
  • 1951 - L'Organizazione Internaziunale per a Migrazione (IOM) hè stata fundata. U so primu nome d'urganizazione era u "Comitatu Intergovernativu Pruvisoriu per i Migranti".
  • 1953 - Bektashi Sheikh Sırrı Baba hè statu deportatu da a decisione di u Cunsigliu di i Ministri.
  • 1957 - Sukarno espelle tutti l'Olandesi da Indonesia.
  • 1970 - 2 studienti sò stati sparati in Istanbul Capa Higher Teacher Training School.
  • 1978 - L'Unioni Suviètica firmò un trattatu d'amicizia di 20 anni cù l'Afghanistan.
  • 1981 - A squadra naziunale di basket di Turchia hè diventata u Campionu di i Balcani battendu a Grecia 93-80 in Sofia.
  • 1986 - Pınar Kür "Amore eternu" hè stata cunfiscata per motivi di "oscenità".
  • 1987 - U Sicritariu Generale di u Partitu di i travagliadori di Turchia (TİP) Nihat Sargın è u Sicritariu Generale di u Partitu Cumunistu di Turchia (TKP) Nabi Yağcı (Haydar Kutlu) sò stati arrestati.
  • 1987 - A fabbrica di tabacco Cibali hè brusgiata.
  • 1989 - TGV Atlantique batte u record di vitezza ferroviaria per ghjunghje à 482,4 km/h.
  • 1995 - U presidente di MHP, Alparslan Türkeş, hà dumandatu a dimissioni di Nusret Demiral, l'anzianu Procuratore Capu di a Corte di Sicurezza di u Statu, chì hà dettu: "Lasciate leghje l'adhan in turcu cum'è in i primi tempi di a nostra Republica".
  • 2002 - In i discorsi di pace tenuti in Oslo, dopu à 19 anni di guerra in Sri Lanka, u prugressu hè statu fattu in a spartera di u putere federale trà i guerriglieri Tamil è u Guvernu.
  • 2003 - Bombardi suicidi attaccanu un trenu in u sudu di a Russia : almenu 46 persone sò ammazzate.
  • 2003 - Türk Telekomünikasyon AŞ hà lanciatu ADSL, l'applicazione Internet veloce.
  • 2016 - U satellitu turcu Göktürk-1 hè statu lanciatu da a Guyana Francese.

nascite

  • 1443 - II. Julius , Papa chì hà servitu trà u 1503 è u 1513 (m. 1513)
  • 1479 - Ayşe Hafsa Sultan, u primu Valide Sultan (m. 1534)
  • 1537 - Ashikaga Yoshiaki, 15 è ultimu shogun di u shogunatu Ashikaga (m. 1597)
  • 1782 - Martin Van Buren, 8º presidente di i Stati Uniti (m. 1862)
  • 1803 - Fyodor Ivanovich, pueta russu, diplomaticu (m. 1873)
  • 1830 - Christina Rossetti, poeta inglese († 1894)
  • 1839 - George Armstrong Custer, suldatu americanu è cumandante di cavalleria (m. 1876)
  • 1859 - John Jellicoe, ufficiale di a Royal Navy (m. 1935)
  • 1861 - Konstantin Korovin era un pittore impressionista russu (m. 1939 )
  • 1863 - Paul Painlevé, omu puliticu è matematicu francese († 1933 )
  • 1867 - Józef Piłsudski, primu presidente di a Siconda Republica Polacca (1918-1922) (m. 1935)
  • 1868 - Arnold Sommerfeld, fisicu tedescu (m. 1951)
  • 1870 - Vítězslav Novák, cumpusitore è pedagogu cecu († 1949 )
  • 1879 - Clyde Vernon Cessna, fabricatore d'aviò americanu (m. 1954)
  • 1890 - Fritz Lang, direttore austriacu (creatore di u filmu Metropolis) (m. 1976)
  • 1894 - Charles Robberts Swart, avucatu è puliticu sudafricanu (m. 1982)
  • 1896 - Carl Ferdinand Cori, biochimistu è farmacologu cecu (m. 1984)
  • 1897 - Gershom Scholem, filòsufu è storicu israelianu di origine tedesca (m. 1982)
  • 1898 - Grace Moore, sopranu d'opera americana è attrice di teatru musicale è cinematografica (m. 1947)
  • 1901 - Walt Disney, pruduttore americanu (m. 1966 )
  • 1901 - Werner Heisenberg, fisicu tedescu è premiu Nobel per a Fisica (m. 1976)
  • 1902 - Vasfi Rıza Zobu, artista di teatru è cinema turcu (m. 1992)
  • 1903 - Cecil Frank Powell, fisicu inglese è premiu Nobel per a fisica (m. 1969)
  • 1903 - Johannes Heesters, attore, cantante è umorista olandese (m. 2011)
  • 1905 - Otto Preminger, regista americanu di origine austriaca (m. 1986)
  • 1907 - Lin Biao, suldatu è puliticu cinese (m. 1971 )
  • 1911 - Władysław Szpilman, pianista pulaccu (m. 2000)
  • 1912 - Sonny Boy Williamson II, cantante è cumpusitore americanu (m. 1965)
  • 1920 - Muhsin Batur, suldatu turcu è puliticu (m. 1999)
  • 1925 - Anastasio Somoza Debayle, presidente di u Nicaragua (m. 1980)
  • 1927 - Bhumibol Adulyadej, rè di Tailanda (m. 2016)
  • 1927 - Erich Probst, footballista austriacu († 1988 )
  • 1932 - Sheldon Lee Glashow, fisicu americanu è premiu Nobel per a fisica.
  • 1935 - Bozkurt Kuruç, artista di teatru turcu
  • 1938 - Heidi Schmid, scherma tedesca
  • 1939 - Mehmet Akan, attore di teatru è film turcu (m. 2006)
  • 1944 - Lucas Sideras, musicista grecu
  • 1945 - Moshe Katsav, 8u presidente d'Israele
  • 1946 - José Carreras, tenore catalanu
  • 1946 - Andy Kim hè un cantanti pop è cumpusitore libanese-arabo-canadese.
  • 1947 - Bruce Golding, un puliticu giamaicanu chì era Primu Ministru di Giamaica da u 2007 à u 2011.
  • 1954 - Gülşen Bubikoğlu, attrice turca
  • 1955 - Koray Aydın, puliticu turcu
  • 1956 - Klaus Allofs hè un ex futbolista tedescu.
  • 1962 - Nivek Ogre, musicista canadianu, artista di performance è attore
  • 1962 - Fred Rutten, manager olandese è ex futbolista
  • 1963 - Carrie Hamilton, cantante, attrice è scrittrice americana (m. 2002)
  • 1966 - Demet Sağıroğlu, musicista turcu
  • 1966 - Patricia Kaas, cantante è attrice francese
  • 1968 - Margaret Cho, umorista coreana-americana, pruduttore, artista di doppiaggio è attrice
  • 1970 - Saba Tümer, presentatore turcu
  • 1975 - Paula Patton, attrice americana
  • 1975 - Ronnie O'Sullivan, ghjucadore prufessiunale inglese di snooker
  • 1976 - Amy Acker, attrice americana di film è televisione
  • 1978 - Neil Druckmann hè un scrittore di video games, direttore creativo è programatore israeliano-americanu.
  • 1978 - Irina Tebenikhina, ghjucadore russa di volleyball
  • 1978 - Marcelo Zalayeta, futbolista uruguaianu
  • 1979 - Matteo Ferrari, footballista talianu
  • 1979 - Gareth McAuley, footballista naziunale di l'Irlanda di u Nordu
  • 1980 - Ibrahim Maalouf, virtuosu di tromba libanese è cumpusitore
  • 1982 - Keri Hilson, artista R&B è cantautrice americana
  • 1985 - Frankie Muniz hè una attrice americana nominata à l'Emmy è à i Golden Globe.
  • 1987 - James Argent, personalità televisiva britannica
  • 1989 - Kwon Yuri, cantante è attrice sudcoreana
  • 1991 - Jacopo Sala hè un futbolista talianu.
  • 1993 - Ross Barkley, footballista internaziunale inglese
  • Alexandra Beaton, attrice canadese
  • Ondrej Duda, footballista slovacu
  • 1995 - Anthony Martial, footballista naziunale francese

morti

  • 1560 - II. François, 10 luglio 1558 - 5 dicembre 1560, re di Francia (n. 1544)
  • 1791 - Wolfgang Amadeus Mozart, cumpusitore austriacu (n. 1756)
  • 1870 - Alexandre Dumas père, scrittore francese (n. 1802)
  • 1891 - II. Petru era u sicondu è l'ultimu regnu di l'Imperu brasilianu (b. 1825)
  • 1893 - Matsudaira Katamori, daimyō giapponese (n. 1836)
  • 1911 - Valentin Serov, pittore russu (n. 1865)
  • 1921 - Said Halim Pasha, statista ottomanu (n. 1864)
  • 1925 - Wladyslaw Reymont, scrittore pulaccu (n. 1867)
  • 1926 - Claude Monet, pittore francese (n. 1840)
  • 1930 - Musa Kazım Göksu , puliticu turcu (n. 1897 )
  • 1934 - Ali Cenani, puliticu turcu (deputatu in u Parlamentu è u Parlamentu Ottumanu) (n. 1872)
  • 1945 - Suphi Nuri İleri , ghjurnalistu, ecunumista è prufessore turcu (n. 1887)
  • 1951 - Abanindranath Tagore, scrittore indianu (n. 1871)
  • 1955 - Glenn L. Martin, pioniere di l'aviazione americanu (n. 1886)
  • 1965 - Joseph Erlanger, fisiologu americanu (n. 1874)
  • 1967 - Fazıl Ahmet Aykaç, pueta turcu, maestru è membru di u Parlamentu (n. 1884)
  • 1969 - Alice, principessa di Battenberg (n. 1885)
  • 1971 - Andrey Andreyev, puliticu suvièticu, ministru (n. 1895)
  • 1973 - Robert Watson-Watt, ingegnere scozzese è inventore di radar (n. 1892)
  • 1977 - Aleksandr Vasilevsky, suldatu russu, maresciallu di l'Unioni Suviètica. (n. 1895)
  • 1983 - Robert Aldrich, regista americanu (n. 1918)
  • 1986 - Nezahat Tanyeri, artista di teatru è cinema turcu (n. 1917)
  • 1988 - Ağasadık Geraybeyli, regista azerbaigian (n. 1897)
  • 1998 - Erhan Akyıldız, ghjurnalistu turcu (n. 1947)
  • 2002 - Ne Win, dittatore birmanu (n. 1910)
  • 2007 - Tankut Öktem, scultore turcu (n. 1940)
  • 2007 - Karlheinz Stockhausen, cumpusitore tedescu di musica classica è opera (n. 1928)
  • 2008 - II. Alexi, capu di a Chiesa Ortodossa Russa (n. 1929)
  • 2008 - Nina Foch, attrice, educatrice è regista americana d'origine olandese (b. 1924)
  • 2008 - Beverly Garland, attrice americana (n. 1926)
  • 2012 - Dave Brubeck, era un pianista è cumpusitore di jazz americanu (b. 1920)
  • 2012 - Oscar Niemeyer, architettu brasilianu (n. 1907)
  • 2013 - Çetin Akcan, direttore di teatru, attore è paroliere turcu (n. 1949)
  • 2013 - Fikret Tartan, direttore di teatru è attore turcu (n. 1937)
  • 2013 - Nelson Mandela, puliticu sudafricanu è premiu Nobel per a pace (n. 1918)
  • 2014 - Fabiola, anziana regina di Belgio (n. 1928)
  • 2014 - Talat Sait Halman , pueta turcu, scrittore, traduttore, accademicu, diplomaticu è puliticu (primu Ministru di a Cultura di Turchia) (n. 1931)
  • 2016 - Adolf Burger, ebreu slovacu, tipografu, memorialista (n. 1917)
  • 2016 - Petros Fyssoun, attore grecu di teatru, cinema è televisione (n. 1933)
  • 2016 - Jayalalithaa, puliticanti è attrice indo-tamil (n. 1948)
  • 2016 - Chonosuke Takagi, judoka giapponese (natu in u 1948)
  • 2017 - August Ames, stella porno canadese (n. 1994)
  • 2017 - Mihai I, II. Rè di Romania durante a seconda guerra mundiale (b. 1921)
  • 2018 - Alex Boraine, puliticu sudafricanu (n. 1931)
  • 2018 - Thor Hansen hè un ghjucatore di poker prufessiunale norvegese (b. 1947)
  • 2019 - Jon Comer, skateboarder prufessiunale americanu amputatu (b. 1976)
  • 2020 - Peter Alliss, ex golfista prufessiunale inglese, presentatore televisivo, cummentatore, autore è designer di campi di golf (b. 1931)
  • 2020 - Sherbaz Khan Mazari, Omu puliticu pakistanu (n. 1930)
  • 2020 - Ildikó Pécsi, attrice è pulitica ungherese (n. 1940)
  • 2020 - Viktor Ponedelnik, ex futbolista internaziunale suvièticu (n. 1937)
  • 2020 - Theodore Ziolkowski , specialista in lingua e letteratura tedesca è letteratura comparata (n. 1932)

Vacanze è occasioni speciali

  • Ghjornu Mundiale di i Vuluntarii di u Sviluppu Ecunomicu è Suciali
  • Ghjornu Mundiale di i Voluntarii
  • Ghjornu mundiale di i diritti di e donne
  • U ghjornu mundiale di Leo
  • Ghjornu Mundiale Ninja
  • Ghjornu Mundiale di a Terra
  • Tailanda: Day National, Day di u Babbu
  • U ghjornu mundiale di u caffè turcu
  • Ghjornu di l'ingegneri (in Turchia)

Esse u primu à cummentà

lascia una risposta

U vostru indirizzu email ùn seranu micca publicatu.


*