U 25 di maghju hè u 145esimu ghjornu di l'annu (u 146esimu in l'anni bisestili) secondu u calendariu gregurianu. U numaru di ghjorni chì restanu finu à a fine di l'annu hè 220.
ferroviaria
- 25 May 1954 L'ultima rata di u debitu chì Turchia hà ricevutu per e ferrovie di Rumelia hè stata pagata.
Eventi
- 1571 - L'Imperu Spagnolu, a Ripublica di Venezia è u Statu Papale facenu una alleanza contr'à l'Imperu Ottumanu.
- 1924 - A squadra naziunale di football di Turchia perde 5-2 contr'à a Cecoslovacchia in a so prima partita naziunale in u scopu di i Ghjochi Olimpichi.
- 1937 - In Parigi, principia l'Esposizione Universale di u 1937. À a fiera, induve era ancu situata a Torre Eiffel, a scultura di a donna di l'operaia è di l'agricultore è a statua fatta nazzista sò stati esposti fiancu à fiancu.
- 1944 - U primu aviò di passageru turcu, custruitu in a fabbrica di Nuri Demirağ, volò da Istanbul à Ankara.
- 1953 - I Stati Uniti anu realizatu a prima è l'unica prova di a bomba nucleare lanciata da l'artiglieria in u situ di prova in Nevada.
- 1954 - Turchia hà pagatu l'ultimu pagamentu di i debiti ottomani.
- 1954 - Turchia hè stata prima in u Campionatu Mundiale di Lutta Freestyle tenutu in Tokyo.
- 1961 - U presidente di i Stati Uniti, John F. Kennedy, in un discorsu à u Cungressu di i Stati Uniti, hà dichjaratu ch'elli avarianu definitivamente u pede nantu à a Luna prima di a fine di l'anni 1960.
- 1963 - 32 paesi africani si sò riuniti per stabilisce l'Organizazione di l'Unità Africana. Hè stata rinominata Unione Africana u 9 di lugliu di u 2002.
- 1977 - Kirkuk-Yumurtalık Oil Pipeline hè stata aperta è a prima carica di cisterna hè stata realizata.
- 1977 - U filmu Star Wars hè liberatu.
- 1982 - British durante a Guerra Falklands HMS Coventry U distruttore hè statu affundatu da l'aviò argentini.
- 1983 - U Cunsigliu di Sicurezza Naziunale hà passatu u prughjettu di l'abortu.
- 1988 - L'Iraq ripigliò Bassora da l'Iran.
- 1989 - Mikhail Gorbachev diventa presidente di l'Unioni Suviètica.
- 1997 - U generale Rashid Dostum fughje l'Afghanistan è si rifuggia in Turchia.
- 2001 - Erik Weihenmayer, 32 anni, da Colorado, divintò a prima persona cù disabilità visuale à ghjunghje à a cima di u Monte Everest.
- 2003 - Nuri Bilge Ceylan à u 56th Festival di Cannes Luntanu Gran Premiu, Gus Van Sant's rum (Elephant) hà vintu u premiu Palme d'Or.
- 2005 - U primu oliu hè statu mandatu à u pipeline Baku-Tbilisi-Ceyhan (BTC), chì hè destinatu à trasportà l'oliu Azeri à u mercatu mundiale via Turchia.
- 2005 - A finale di a stagione 2004-2005 di a UEFA Champions League hè stata in u Stadiu Olimpicu Atatürk. A partita hè finita 3-3 in tempu regulare, Liverpool hà battu à Milan 6-5 à i penalties.
- 2008 - Nuri Bilge Ceylan hà vintu u Premiu di u Best Director à u 61st Festival di Cannes, Tre scimmie cù u filmu. Ceylan, mentre abbracciava u so premiu, disse: "Dedicatu à u mo paese solitario è bellu"dissi. Ceylan hà battutu un record vincendu u premiu per a terza volta in Cannes.
- 2008 - A nave spaziale Phoenix sbarcò nantu à Marte.[1]
- 2010 - Un aviò militare chì facia un volu di furmazione s'hè lampatu in u mità di a strada in Samandıra. 3 persunale sò stati feriti ligeramente.
nascite
- 1320 - Togon Temür, ultimu imperatore di a dinastia Yuan (m. 1370)
- 1334 - Sukō, terzu Pretendente di u Nordu durante u periodu Nanboku-chō in Giappone (m. 1398)
- 1616 - Carlo Dolci, peintre italien († 1686 )
- 1803 - Ralph Waldo Emerson, autore è filòsufu americanu (m. 1882)
- 1818 - Jacob Burckhardt, storicu svizzeru († 1897 )
- 1856 - Louis Franchet d'Espèrey, generale francese († 1942)
- 1860 - James McKeen Cattell, scientist americanu (m. 1944)
- 1865 - Pieter Zeeman, scientist olandese è vincitore di u Premiu Nobel in Fisica (m. 1943)
- 1889 - Igor Sikorsky, scientist russo-americanu (chì hà custruitu u primu elicotteru successu) (m. 1972)
- 1915 - Zeyyat Mandalinci, puliticu turcu († 1990 )
- 1921 - Jack Steinberger, fisicu americanu è premiu Nobel per a fisica (m. 2020)
- 1922 - Enrico Berlinguer, omu puliticu talianu è secretariu generale di u Partitu Cumunista Talianu († 1984 )
- 1927 - Robert Ludlum, autore americanu (m. 2001)
- 1939 - Ian McKellen, attore inglese
- 1941 - Winfried Bölke , ciclista tedescu (m. 2021 )
- 1941 - Vladimir Voronin, puliticu moldavu è ex presidente di Moldova
- 1945 - Meriç Başaran, attore turcu di teatru, cinema è serie TV
- 1946 - Sümeyra, cantante turca († 1990)
- 1948 - Bulent Arinc, puliticu turcu
- 1948 - Klaus Meine, cantante tedescu
- 1952 - Petǎr Stoyanov, puliticu bulgaru chì hà servitu cum'è presidente di Bulgaria da u 1997 à u 2002.
- 1953 - Daniel Passarella, ex futbolista, manager è manager argentinu
- 1953 - Gaetano Scirea, footballeur italien († 1989 )
- 1957 - Éder, footballista internaziunale brasilianu
- 1957 - Mehmet Özhaseki, puliticu turcu
- 1958 - Tulug Cizgen, attore turcu di teatru, cinema è serie TV
- 1960 - Wallace Roney, trombettista di jazz americanu (m. 2020)
- 1961 - İsmail Kartal, coach turcu è anzianu footballista naziunale
- 1961 - Tite, manager brasilianu è ex futbolista
- 1963 - Nergis Kumbasar, mudellu turcu, attrice, presentatore è sceneggiatore
- 1963 - Mike Myers, attore, comicu, sceneggiatore è cineasta anglo-canadese
- 1965 - Yahya Jammeh, suldatu gambianu è puliticu
- 1965 - Mariann Mayberry, attrice americana (m. 2017)
- 1967 - Luc Nilis, ex futbolista è coach belga
- 1969 - Anne Heche, attrice, regista è sceneggiatrice americana
- 1972 - Tardu Flordun, attore turcu di teatru, cinema è serie TV
- 1973 - Daz Dilinger, rapper è pruduttore americanu
- 1973 - Tomasz Zdebel, futbolista pulaccu
- 1975 - Lauryn Hill, musicista, pruduttore, attrice, cantante americana, R&B/Soul è hip-hop.
- 1976 - Cillian Murphy, attore irlandese
- 1976 - Ethan Suplee, attore americanu
- 1976 - Stefan Holm, atleta svedese
- 1978 - Adam Gontier, musicista canadianu
- 1978 - Dilek Türkan, artista di voce turca
- 1979 - Carlos Bocanegra, ghjucadore di football americanu
- 1979 - Seyed Muavvaz, ex futbolista naziunale egizianu
- 1979 - Burak Satıbol, attore di teatru turcu
- 1982 - Roger Guerreiro, ghjucadore di a squadra naziunale di football di Pulonia di nascita brasiliana
- 1982 - Ezekiel Kemboi, corridore di media distanza keniana
- 1984 - Emma Marrone, cantante italiana pop/rock
- 1985 - Demba Ba, footballista senegalese natu in Francia
- 1985 - Tuğba Daşdemir, sciatore alpinu turcu
- 1986 - Geraint Thomas, corridore gallese in bicicletta da strada è in pista
- 1986 - Juri Ueno, attrice giapponese
- 1987 - Jackson Mendy, footballista senegalese natu in Francia
- 1987 - Kamil Stoch, saltatore di sci polacco
- 1990 - Bo Dallas, lotta prufessiunale americanu. Hè un attuale wrestler WWE
- 1990 - Majda Mehmedović, ghjucadore di handball montenegrinu
- 1991 - Derrick Williams, ghjucadore di basket prufessiunale americanu
- 1994 - Batuhan Artarslan, footballista turcu
morti
- 615 - IV. Bonifaziu era Papa da u 25 di sittembri 608 finu à a so morte in u 615 (b. 550)
- 735 - Beda, primu storiògrafu, teologu, storicu è cronologu di u mondu anglosassone (n. 672/673)
- 986 - Abdurrahman al-Sufi , astronomu persicu (n. 903 )
- 992 - Mieszko I , rè di Pulonia da u 960 à a so morte in u 992 (n. 945 )
- 1085 - VII. Gregoriu era papa trà u 22 d'aprile di u 1073 è u 25 di maghju di u 1085. Hè u 157u papa (b. ?)
- 1261 - IV. Alessandru, Papa (n. 1199)
- 1681 - Pedro Calderón de la Barca, pueta, drammaturgu, suldatu, cleru spagnolu (n. 1600)
- 1724 - Osmanzâde Ahmed Tâib, poeta di Divan ottomane (b. ?)
- 1848 - Annette von Droste-Hülshoff, scrittrice tedesca (n. 1797)
- 1899 - Vasily Vasilyevsky, storicu russu (n. 1838)
- 1917 - Maksim Bahdanovič, pueta, ghjurnalistu è criticu literariu bielorussu (n. 1891)
- 1934 - Gustav Holst, cumpusitore inglese (n. 1874)
- 1954 - Robert Capa, fotografu ungherese-americanu (n. 1913)
- 1963 - Mehdi Frashëri, Primu Ministru d'Albania (n. 1872)
- 1965 - Joseph Grew, diplomaticu americanu (n. 1880)
- 1965 - Sonny Boy Williamson II, cantante è cumpusitore americanu (n. 1912)
- 1968 - Georg von Küchler, ufficiale tedescu è Generalfield Marshal di a Germania nazista (n. 1881)
- 1970 - Christopher Dawson, storicu britannicu (n. 1889)
- 1970 - Nizamettin Nazif Tepedelenlioğlu, ghjurnalistu è scrittore turcu (n. 1901)
- 1974 - Donald Crisp, attore è pruduttore inglese, direttore è sceneggiatore (n. 1882)
- 1974 - Ulvi Uraz, artista di teatru è di cinema turcu (n. 1921)
- 1983 - Idris I, rè di Libia (n. 1890)
- 1983 - Necip Fazıl Kısakürek, pueta, ghjurnalistu è scrittore turcu (n. 1904)
- 1988 - Karl Wittfogel, drammaturgu, linguista, storicu, turcolugu, sinologu, prufessore, scrittore è puliticu tedescu-americanu (n. 1896)
- 1994 - Atilla Galatalı, ceramista turcu (n. 1936)
- 2001 - Alberto Korda, fotografu cubanu (n. 1928)
- 2011 - Leonora Carrington, pittrice è scrittrice mexicana d'origine britannica (n. 1917)
- 2014 - Wojciech Jaruzelski , suldatu pulaccu è presidente di Pulonia (n. 1923 )
- 2017 - Alistair Horne, ghjurnalistu, biografu è storicu inglese (n. 1925)
- 2017 - Eva Estrada Kalaw, puliticanti filippina è prufessore (n. 1920)
- 2017 - Ali Tanrıyar, duttore, puliticu è sportista turcu (n. 1914)
- 2017 - Emili Vicente, Anzianu ghjucadore di football spagnolu, coach è manager (n. 1965)
- 2018 - Dean Francis, ex pugile è trainer inglese (b. 1974)
- 2018 - Piet Kee, cumpusitore è organista olandese (n. 1927)
- 2018 - Naser Malek, attore è direttore iranianu (n. 1930)
- 2019 - Margaret-Ann Armor, chimica è educatrice britannica-canadiana d'origine scozzese (n. 1939)
- 2019 - Paolo Babbini, puliticu talianu (n. 1935)
- 2019 - Claus von Bülow, socioelite inglese di origine danese, avvucatu è criticu (n. 1926)
- 2019 - Jean Burns, pilota australiana (nata in 1919)
- 2019 - Anthony Graziano, mafioso è contrabandista americanu (n. 1940)
- 2020 - Bucky Baxter, multi-instrumentista americanu (n. 1955)
- 2020 - George Floyd, afro-americanu (n. 1973)
- 2020 - Ismail Gamadiid, puliticu somali di Puntland (n. 1960)
- 2020 - Renate Krößner, attrice tedesca (n. 1945)
- 2020 - Marvin Luster, ghjucadore di football americanu prufessiunale (n. 1937)
- 2020 - Vadão, manager di football brasilianu (n. 1956)
- 2021 - Eilat Mazar hè un archeologu israelianu (b. 1956)
- 2021 - José Meltión Chávez, vescu cattolico rumanu argentinu (n. 1957)
Esse u primu à cummentà