U 4 d'aostu hè u 216esimu ghjornu (u 217esimu in l'anni bisestili) di l'annu secondu u calendariu gregurianu. U numaru di ghjorni chì restanu finu à a fine di l'annu hè 149.
ferroviaria
- U 4 d'aostu di u 1871, a prima linea ferroviaria di l'impresa statale hà iniziatu a custruzzione di a ferrovia Haydarpaşa-İzmit.
- 4 d'Aostu 1895 A linea Çöğürler-Afyon (74 km) hè stata aperta. A linea hè stata acquistata u 31 di dicembre di u 1928.
- U 4 d'aostu di u 1903, i terroristi bulgari anu sbulicatu certi punti di ferrovia cù dinamita. U magazzinu in a stazione di Banice hè stata incendiata, i fili di u telegrafu sò stati tagliati.
Eventi
- 1578 - A battaglia di Vadi al-Mahazin finisci cù a vittoria decisiva di l'Imperu Ottumanu è i so alliati marocchini contr'à i Purtughesi.
- 1683 - Dom Pérignon produce u primu champagne.
- 1791 - U Trattatu di Sistovi hè firmatu trà i Stati Ottomani è Austriaci.
- 1870 - A Società di a Cruz Roja hè stata fundata in u Regnu Unitu.
- 1923 - Rauf Bey (Orbay) abbandunò u Primu Ministeru.
- 1940 - Taksim Casino hè statu apertu. U scopu di u casinò apertu da a Municipalità di Istanbul era di furnisce divertimentu à pocu pressu à u publicu.
- 1944 - Anne Frank hè catturata da i Nazis. Hè mortu in un campu di cuncentrazione in u 1945. I noti ch'ellu hà tenutu in piattu più tardi sò diventati classici.
- 1950 - TSKB - Turkey Industrial Development Bank hè statu stabilitu.
- 1958 - Alta devaluazione hè stata fatta cù a pressione di u Fondu Monetariu Internaziunale. U dollaru passava da 2 lire à 80 centesimi à 9 lire.
- 1959 - A grandine di grandezza d'ovu hè cascata in Istanbul. E ferite è danni à a pruprietà sò accaduti.
- 1976 - U rè Juan Carlos di Spagna perdona u 90% di i prigiuneri pulitichi.
- 1983 - Per a prima volta in Italia, un sucialistu, Sicritariu Generale di u Partitu Sucialista, Bettino Craxi, hè statu numinatu Primu Ministru.
- 1986 - A Corte Suprema hà decisu chì Bülent Ersoy, chì hà cambiatu u so sessu cù a cirurgia, era maschile.
- 1987 - L'Istitutu Internaziunale di Ricerca per a Pace hà dichjaratu chì a Turchia hè trà i paesi chì vendenu armi à l'Iran.
- 1988 - De nombreux barils signalés comme étant toxiques frappent les côtes de Samsun et Sinop.
- 1995 - L'operazione Tempesta principia, cum'è Croazia principia a so offensiva contr'à a Republika Srpska.
- 2005 - U scrittore Safa Önal intrutu in u Guinness Book of Records cù i so 395 sceneggiature chì sò stati filmati.
- 2019 - 10 persone sò state ammazzate è 27 ferite in l'attaccu di pistola in Dayton, Ohio, USA.
- 2020 - 2020 Esplosioni di Beirut: 2 tunnellate di nitratu d'ammoniu splutate in un magazzinu in u portu di Beirut, a capitale di u Libanu; 750 persone sò morti, 154 mila persone sò stati feriti. Un gran dannu hè statu fattu à a cità.
nascite
- 1521 - VII. Urbanu, 228u Papa di a Chiesa Cattolica (m. 1590)
- 1792 - Percy Bysshe Shelley, pueta inglese (m. 1822)
- 1801 - Augustin-Alexandre Dumont, scultore francese († 1884)
- 1805 - William Rowan Hamilton, matematicu irlandese (m. 1865 )
- 1834 - John Venn, matematicu inglese (m. 1923 )
- 1859 - Knut Hamsun, rumanzista, dramaturgu, pueta è premiu Nobel norvegese (m. 1952)
- 1901 - Louis Daniel Armstrong, trombettista di jazz americanu (m. 1971 )
- 1912 - Daniel Aaron, autore americanu è accademicu (m. 2016)
- 1912 - Raoul Wallenberg, architettu, omu d'affari, diplomaticu è filantropu svedese (m. 1947)
- 1920 - Helen Thomas, ghjurnalista è ghjurnalista americanu (m. 2013)
- 1921 - Maurice Richard, ghjucadore canadese di hockey è allenatore (m. 2000)
- 1927 - Turgut Uyar, pueta turcu († 1985 )
- 1928 - Gerard Damiano, regista americanu di film pornograficu (m. 2008)
- 1930 - Ali Sistani, u più impurtante capu religiosu sciita in Iraq
- 1932 - Frances E. Allen, scientistu informaticu americanu (m. 2020)
- 1934 - Dallas Green, ex ghjucatore di baseball americanu, manager è manager (m. 2017)
- 1935 - Carol Arthur, attrice americana († 2020)
- 1940 - Hilmi Özkök, suldatu turcu è 24u capu di staffu di e forze armate turche.
- 1941 - Zeki Ökten, direttore turcu (m. 2009)
- 1942 - Don S. Davis, attore è pittore americanu (m. 2008)
- 1943 - Vicente Alberto Álvarez Areces, puliticu spagnolu (m. 2019 )
- 1944 - Orhan Gencebay, musicista turcu
- 1952 - Moya Brennan, cantante folk celtica nominata à i Grammy Award
- 1953 - Hiroyuki Usui, ex futbolista internaziunale giapponese
- 1954 - Anatoly Kinah, puliticu ucrainu
- 1955 - Billy Bob Thornton, attore, scrittore è musicista americanu
- 1957 - John Wark, futbolista internaziunale scozzese
- 1958 - Mary Decker, antica corridore di media distanza americana
- 1958 - Silvan Shalom, omu puliticu è ministru israelianu
- 1959 - John Gormley, puliticu irlandese
- 1960 - José Luis Rodríguez Zapatero, puliticu spagnolu è Primu Ministru
- 1961 - Barack Obama, 44e presidente di i Stati Uniti
- 1965 - Dennis Lehane, scrittore è sceneggiatore americanu
- 1965 - Fredrik Reinfeldt, puliticu svedese è Primu Ministru
- 1965 - Michael Skibbe, footballista è manager tedescu
- 1968 - Daniel Dae Kim, attore americanu
- 1969 - Max Cavalera, cantante, chitarrista è cantautore brasilianu
- 1970 - John August, sceneggiatore, direttore è attore americanu
- 1970 - Ron Lester, attore americanu (m. 2016)
- 1971 - Jeff Gordon, pilotu di vittura americanu
- 1973 - Marcos, footballista naziunale brasilianu
- 1974 - Kily González, footballista naziunale argentina
- 1975 - Andy Hallett, attore è cantante americanu (m. 2009)
- 1975 - Nikos Liberopoulos, attaccante grecu
- 1977 - Luís Boa Morte, footballista è manager portughese
- 1981 - Marques Houston, cantante è attore R&B americanu
- 1981 - Meghan, attrice è mudellu americana, membru di a famiglia reale britannica
- 1982 - Öykü Gürman, cantanti turcu
- 1983 - David Cerrajería, futbolista spagnolu
- 1983 - Greta Gerwig, attrice, regista, sceneggiatrice è drammaturga americana
- 1984 - Alexis Ruano Delgado, futbolista spagnolu
- 1985 - Robbie Findley, ghjucadore di football americanu
- 1985 - Mark Milligan, footballista naziunale australianu
- 1987 - Marreese Speights, ex ghjucatore di basket prufessiunale americanu
- 1987 - Jang Keun-suk, attrice sudcoreana, cantante è mudellu
- 1987 - Antonio Valencia, footballista naziunale ecuadoriano
- 1988 - Tom Parker, musicista inglese
- 1989 - Jessica Mauboy, cantautrice è attrice australiana
- 1990 - Hikmet Balioğlu, footballista turcu
- 1991 - Izet Hajrović, footballista naziunale bosniacu
- 1992 - Cole Sprouse, attore americanu
- 1992 - Dylan Sprouse, attore americanu
- 1994 - Almila Ada, attrice turca
- 1998 - Aytac Şaşmaz, attrice turca
morti
- 1060 - Henri I , rè di Francia da u 20 di lugliu di u 1031 finu à a so morte u 4 d'aostu di u 1060 (n. 1008 )
- 1072 - Diogene Rumanu, imperatore bizantinu (di 1030)
- 1306 - III. Venceslau, rè d'Ungheria trà u 1301 è u 1305 è di a Boemia è a Pulonia in u 1305 (b. 1289)
- 1345 - Ismail, regnu di u XVIe Statu Mameluccu da a dinastia Bahri d'origine turca chì regnò trà 1342-1345 (b. 1325)
- 1526 - Juan Sebastián Elcano, esploratore spagnolu, marinaru (n. 1486 )
- 1578 - Sebastião I, rè di Portugallu (n. 1554 )
- 1639 - Juan Ruiz de Alarcón, scrittore, attore è avucatu messicanu (n. 1581)
- 1683 - Turhan Hatice Sultan, 2u Valide Sultan di l'Imperu Ottumanu (Mamma di Mehmet IV) (b. 1627)
- 1875 - Hans Christian Andersen, scrittore danese di fiabe (n. 1805)
- 1892 - Ernestine Rose, autrice americana (n. 1810)
- 1900 - Étienne Lenoir, ingegnere belga (n. 1822)
- 1922 - Enver Pasha, suldatu è puliticu ottomanu (n. 1881)
- 1948 - Mileva Marić, fisicu serba (n. 1875)
- 1957 - Talat Artemel, artista di teatru è cinema turcu (n. 1901)
- 1977 - Edgar Douglas Adrian, elettrofisiologu britannicu (n. 1889)
- 1977 - Ernst Bloch, filòsufu tedescu (n. 1885)
- 1981 - Fazila Şevket Giz, zoologa turca (una di e prime prufessori femine di Turchia) (n. 1903)
- 1981 - Melvyn Douglas, attore americanu (n. 1901)
- 1984 - Badra İrgit, primu scrittore per i zitelli di Tiva (n. 1910)
- 1991 - Nikiforos Vrettakos, pueta è scrittore grecu (n. 1912)
- 1993 - Sabri Berkel, pittore turcu (n. 1907)
- 1997 - Jeanne Calment, a persona più longeva in u mondu (122 anni 164 ghjorni) (n. 1875)
- 1998 - Yuri Artyuhin, cosmonauta suvièticu (n. 1930)
- 1999 - Victor Mature, attore americanu (n. 1915)
- 2003 - Frederick Chapman Robbins, microbiologu americanu è premiu Nobel in fisiologia o medicina (b. 1916)
- 2004 - Baki Tamer, caratteru turcu, teatru, serie TV è attore di cinema (n. 1924)
- 2005 - Osman Numan Baranus, pueta è scrittore turcu (n. 1930)
- 2007 - Lee Hazlewood, cantante, cumpusitore è pruduttore americanu (n. 1929)
- 2007 - Samih Rifat, architettu turcu, fotografu, traduttore è scrittore (n. 1945)
- 2008 - Craig Jones, corridore di motociclista britannicu (n. 1985)
- 2009 - Blake Snyder, autore americanu, sceneggiatore, cunsultante è educatore (b. 1957)
- 2011 - Naoki Matsuda , ex futbolista internaziunale giapponese (n. 1977 )
- 2012 - Metin Erksan, regista turcu (n. 1929)
- 2013 - Şêrko Bêkes, pueta curdu cuntimpuraniu (n. 1940)
- 2013 - Ahmet Erhan, pueta è scrittore turcu (n. 1958)
- 2013 - Renato Ruggiero, diplomaticu talianu è ex ministru (n. 1930)
- 2014 - Walter Massey, attore canadese (n. 1928)
- 2015 - Takashi Amano, fotografu, aquarist è scrittore giapponese (n. 1954)
- 2016 - Zinaida Sharko, attrice russa di teatru è film (n. 1929)
- 2017 - Luiz Melodia, attore, cantante è cantautore brasilianu (n. 1951)
- 2017 - Yavuz Özışık, pianista è musicista turcu (n. 1942)
- 2019 - Ernie Bowman, Anzianu ghjucadore di baseball prufessiunale americanu (b. 1935)
- 2019 - Ivo Lill, artista di vetru estone (n. 1953)
- 2020 - Üstün Asutay, attore turcu di teatru, cinema è serie TV (n. 1938)
- 2020 - Ebrahim Alkazi, direttore di teatru indianu è educatore (n. 1925)
- 2020 - Frances E. Allen, scientistu informaticu americanu (n. 1932)
- 2020 - Sunnam Rajaiah, puliticu indianu (n. 1960)
Esse u primu à cummentà