U 22 d'uttrovi hè u 295esimu ghjornu (u 296esimu in l'anni bisestili) di l'annu secondu u calendariu gregurianu. U numaru di ghjorni chì restanu finu à a fine di l'annu hè 70.
ferroviaria
- 22 ottobre 1882 Mersin-Adana pruposta di cuncessione hè statu sottumessu à u Mabeyn-i Hümayun cù l'appruvazioni di u Majlis-i Vükela.
- 22 ottobre 1927 A custruzzione principia in Filyos nantu à a linea Filyos-Irmak.
- 22 ottobre 1939 Sivas Railway Workshops sò stati aperti cù una ceremonia.
Eventi
- 1600 - L'esercitu ottomanu cunquista u Castellu di Kanije d'Ungheria.
- 1784 - A Russia stabilisce una culunia in l'Isula Kodiak d'Alaska.
- 1836 - Sam Houston diventa u primu presidente di a Republica di Texas cù cerimonii.
- 1917 - U tempu U ghjurnale hà cuminciatu à esse publicatu da Ahmet Emin Yalman è Asım Us.
- 1919 - In Amasya, trà Mustafa Kemal Pasha è u Ministru di a Marina di u Guvernu di Istanbul, Salih Hulusi Kezrak. Protokollu Amasya firmatu.
- 1931 - U capu di a mafia americana Al Capone hè cundannatu à 11 anni di prigiò per evasione fiscale.
- 1937 - A rivolta chì principia in a regione di Tunceli a notte di u 21 di marzu hè stata suppressa. A Legge di l’Amministrazione di Tunceli, promulgata per quattru anni, durò sin’à u 1947 cù diverse aghjunte.
- 1938 - Chester Carlson fotocopiahà inventatu.
- 1947 - U primu batch di l'aiutu di i Stati Uniti ghjunghje à u portu di Iskenderun. Hè statu annunziatu chì a custruzzione di l'autostrada Istanbul-Ankara principia cù i primi materiali.
- 1953 - Laos hà dichjaratu a so indipendenza da a Francia.
- 1957 - I Stati Uniti soffrenu e so prime vittime in Vietnam.
- 1962 - U presidente di i Stati Uniti John F. Kennedy annuncia chì ci era missile suvièticu in Cuba. A Marina di i Stati Uniti hà bluccatu Cuba. A crisa di i missili mette u mondu in risicu di guerra nucleare.
- 1964 - Jean-Paul Sartre vince u Premiu Nobel di Letteratura, ma u ricusà.
- 1967 - A nave spaziale Apollo 7 sbarcò in modu sicuru in l'Oceanu Atlanticu dopu à 163 orbite di a Terra.
- 1972 - L'aviò di Troia di THY hè statu rapitu à Sofia. Un ghjornu dopu, i 4 hijackers chì anu liberatu i passageri si sò rifuggiati in Bulgaria.
- 1975 - L'imbasciadore di Turchia in Viena, Hüseyin Daniş Tunalıgil, hè statu assassinatu in Viena, induve ellu serve, da trè militanti di i Commandos di Ghjustizia di u Genocidiu Armenu.
- 1976 - Hè stata creata a Cunfederazione di i Sindacati di i travagliadori di diritti (Hak-İş).
- 1980 - Film di u regista Ömer Kavur Yusuf è Kenan Hà ricivutu una medaglia d'oru in Milanu.
- 1983 - 1 milione 500 mila persone prutestavanu contru u nucleari in Germania Occidentale è in Francia.
- 1988 - U prugramma televisiu di Barış Manço hà iniziatu da 7 à 77 in TRT.
- 1993 - U cumandante regiunale di a gendarmeria di Diyarbakir, u generale di brigada Bahtiyar Aydin hè mortu in u scontru chì hà scoppiatu in u distrittu di Lice di Diyarbakir. Un curfew hè statu dichjaratu in u distrittu.
- 1997 - Ministeru di a Cultura, Oscarcum'è un film per andà Bandituellu hà sceltu.
- 2005 - In onore di u 50th anniversariu di l'Eurovision Song Contest, un cuncorsu hè statu fattu in Danimarca induve i migliori 14 canzoni cumpetenu. A canzona "Waterloo" da u gruppu svedese ABBA, chì hà cumpetitu in u 1974, hè stata scelta cum'è u vincitore.
- 2009 - Windows 7 hè ufficialmente liberatu.
nascite
- 1197 - Juntoku, 84u imperatore di u Giappone in successione tradiziunale (m. 1242)
- 1592 - Gustav Horn, nobili svedese, ufficiale militare è guvernatore generale (m. 1657)
- 1688 - Nadir Shah, scià d'Iran (m. 1747)
- 1783 - Constantine Samuel Rafinesque, polimatu autodidatta francese in u 19u seculu (m. 1840)
- 1811 - Franz Liszt, cumpusitore ungherese († 1886 )
- 1844 - Sarah Bernhardt, attrice di teatru francese († 1923)
- 1870 - Ivan Bunin, scrittore è pueta russu († 1953 )
- 1873 - Gustaf John Ramstedt, turcologu finlandese, altaist (m. 1950)
- 1881 - Clinton Davisson, fisicu americanu chì vincìu u Premiu Nobel di Fisica in u 1937 (m. 1958)
- 1885 Stanisław Kot, storicu è puliticu pulaccu (m. 1975 )
- 1887 - John Reed, pueta, ghjurnalistu, autore è attivista cumunista americanu (m. 1920)
- 1896 - José Leitao de Barros, sceneggiatore è regista portughese († 1967)
- 1898 - Dámaso Alonso, pueta è criticu spagnolu († 1990 )
- 1903 - George Wells Beadle, genetista americanu (m. 1989)
- 1904 - Constance Bennett, attrice americana di scena, cinematografica è televisiva (m. 1965)
- 1904 - Saul Calandra, futbolista argentinu († 1973)
- 1905 - Karl Guthe Jansky, fisicu è ingegnere americanu (m. 1950)
- 1913 - Robert Capa, fotografu ungherese-americanu († 1954)
- 1913 - Bao Dai, imperatore di Vietnam (m. 1997)
- 1916 - İlhan Arakon, cineasta turcu, direttore artisticu, sceneggiatore è pruduttore turcu (m. 2006)
- 1917 - Joan Fontaine, attrice inglese († 2013)
- 1919 - Doris Lessing, scrittrice inglese è premiata Nobel (m. 2013)
- 1920 - Timothy Leary, autore americanu, psicologu è programatore di computer (m. 1996)
- 1921 Georges Brassens, cantante francese († 1981)
- 1923 - Bert Trautmann, footballista è manager tedescu (m. 2013)
- 1925 - Slater Martin, ghjucadore di basket prufessiunale americanu (m. 2012)
- 1925 - Robert Rauschenberg, pittore, scultore, fotografu, stampatore è artista di performance americanu (m. 2008)
- 1929 - Lev Yashin, footballista suvièticu (m. 1990 )
- 1930 - Estela de Carlotto, attivista argentina per i diritti umani è amministratore di a sucità civile
- 1930 - José Guardiola, cantante spagnolu († 2012)
- 1937 - Manos Loïzos, cumpusitore grecu d'origine egiziana (m. 1982)
- 1938 - Derek Jacobi, attore è direttore di cinema inglese
- 1938 - Christopher Lloyd, attore americanu
- 1939 - Joaquim Chissano, puliticu mozambicanu
- 1941 - Ahmet Mete Işıkara, scientist turcu, ingegnere geofisica è educatore (m. 2013)
- 1941 - Charles Keating, attore inglese (m. 2014)
- 1942 - Annette Funicello, attrice è cantante americana († 2013)
- 1943 Catherine Coulson, attrice americana (m. 2015)
- 1943 - Catherine Deneuve, attrice francese
- 1943 - Seif Sharif Hamad, puliticu tanzaniano (m. 2021)
- 1945 - Leslie West, chitarrista, cantante è cantautrice di rock americanu (m. 2020)
- 1946 - Godfrey Chitalu, ex futbolista internaziunale zambianu (m. 1993)
- 1947 - Deepak Chopra, duttore indiano-americanu è specialista in medicina alternativa
- 1949 - Arsène Wenger, ex futbolista è manager francese
- 1950 - Donald Ramotar, ex presidente di Guyana da u 2011 à u 2015
- 1952 Jeff Goldblum, attore americanu
- 1962 - Bob Odenkirk, umorista, attore, scrittore, pruduttore è direttore americanu.
- 1963 - Brian Boitano, campionu olimpico americanu di pattinatore di ghiaccio
- 1963 - Norm Fisher, musicista canadianu
- 1964 - Dražen Petrović, basketballista croatu (m. 1993 )
- 1966 - Valeria Golino, attrice italiana
- 1967 - Rita Guerra, cantante portughese
- 1967 - Ulrike Maier, sciatore nazionale austriaca († 1994)
- 1967 - Carlos Mencía, comicu americanu, attore è attore di voce
- 1968 - Shaggy, musicista è pruduttore giamaicanu-americanu
- 1969 - Spike Jonze, direttore, regista, sceneggiatore è attore americanu
- 1970 - Winston Bogarde, footballista naziunale olandese
- 1971 - Amanda Coetzer, tennista femminile di più successu sudafricana
- 1973 - Andrés Palop, futbolista spagnolu
- 1973 - Ichiro Suzuki, ghjucadore di baseball giapponese
- 1975 Jesse Tyler Ferguson, attore americanu
- 1975 - Michel Salgado, ex futbolista spagnolu
- 1976 - Laidback Luke, DJ è pruduttore filippinu-olandese
- 1979 - Deivid, futbolista brasilianu
- 1979 - Doni, anzianu futbolista brasilianu
- 1980 - Şahan Gökbakar, cumediante turcu
- 1982 - Mark Renshaw, ciclista di strada prufessiunale australianu in pensione
- 1982 - Alican Yücesoy, attore turcu di cinema, teatru è serie TV
- 1984 - Aleks Marić, ghjucadore di basket prufessiunale serbo-australianu
- 1984 - Anca Pop, cantante rumeno-canadiana († 2018)
- 1985 - Hadise, cantante turco-belga
- 1986 - Ștefan Radu, terzino sinistro rumeno
- 1986 - Akihiro Sato, footballista giapponese
- 1987 - Tiki Gelana, corridore di longa distanza etiope
- 1987 - Donny Montell, cantanti lituanu
- 1988 - Aykut Demir, footballista turcu
- 1992 - Sofia Vassilieva, attrice americana
- 1993 - Haralambos Likoyannis, footballista grecu
- 1995 - Saidy Janko, ghjucadore di football naziunale svizzeru
- 1996 - BI, anticu capu di u gruppu iKON, cantante è cantautore
- 1998 - Roddy Ricch, rapper americanu
morti
- 741 - Carlu Martelu, missiavu di Carlumagnu (n. 686 )
- 1859 - Ludwig Spohr, cumpusitore tedescu, virtuosu di viulinu è direttore d'orchestra, musicologu (n. 1784)
- 1882 - János Arany, ghjurnalista, pueta ungherese (n. 1817)
- 1906 - Paul Cézanne, pittore francese (n. 1839)
- 1916 - Herbert Kilpin, footballista è manager inglese (n. 1870)
- 1917 - Bob Fitzsimmons, pugile inglese († 1863)
- 1946 - Henry Bergman, attore di scena è di cinema americanu (n. 1868)
- 1961 - Joseph M. Schenck, esecutivu di studio cinematograficu russo-americanu (n. 1878)
- 1973 - Pau Casals, violoncellista, cumpusitore è direttore spagnolu (n. 1876)
- 1975 - Arnold Joseph Toynbee, storicu britannicu (n. 1889)
- 1975 - Daniş Tunalıgil, diplomaticu turcu è Ambasciadore turcu à Vienna (n. 1915)
- 1978 - Fevzi Lütfi Karaosmanoğlu , puliticu turcu (n. 1900 )
- 1979 - Nadia Juliette Boulanger, cumpusitrice, direttore d'orchestra è prufessore di musica francese (n. 1887)
- 1984 - Cigerxwîn , pueta è scrittore curdu (n. 1903 )
- 1986 - Albert Szent-Györgyi , fisiologu ungherese è premiu Nobel in fisiologia o medicina (n. 1893)
- 1986 - Yeh Chien-ying , suldatu cinese è statista chì hà occupatu pusizioni amministrativi impurtanti in l'anni 1970 è 1980 (b. 1897)
- 1987 - Lino Ventura, attore italo-francese (n. 1919)
- 1988 - Esat Oktay Yıldıran, suldatu turcu (n. 1949)
- 1990 - Louis Althusser, filòsufu francese (n. 1918)
- 1993 - Bahtiyar Aydın, suldatu turcu (n. 1946)
- 1995 - Kingsley Amis, scrittore inglese (n. 1922)
- 1998 - Eric Ambler, scrittore inglese (autore di Sunshine) (n. 1909)
- 2002 - Richard Helms, direttore di a CIA da ghjugnu 1966 à ferraghju 1973 (b. 1913)
- 2002 - Robert Nixon, illustratore inglese (n. 1939)
- 2003 - Derya Arbaş, attrice turca (n. 1968)
- 2011 - Sultan bin Abdulaziz, prìncipe curonu di u Regnu di l'Arabia Saudita (n. 1928)
- 2012 - Russell Means, attivista, attore è scrittore americanu (n. 1939)
- 2013 - Kadri Özcan , footballista è coach naziunale turcu (n. 1952 )
- 2015 - Çetin Altan, scrittore, ghjurnalistu è puliticu turcu (n. 1927)
- 2015 - Louis Jung, puliticu centrista francese (n. 1917)
- 2015 - Nurhan Karadağ, accademicu turcu, direttore, drammaturgu è attore (n. 1943)
- 2015 - Yılmaz Köksal, attore di cinema è serie TV turca (n. 1939)
- 2016 - Anthony Bryer, storicu britannicu è Bizanziu (n. 1937)
- 2016 - Steve Dillon, illustratore è animatore inglese (n. 1962)
- 2016 - Valeriya Zaklunna , pulitica è attrice ucraina (n. 1942)
- 2016 - Burcu Taşbaş, basketballista turca (nata in 1989)
- 2017 - Patricia Llewellyn, produttrice di televisione britannica è esecutiva (b. 1962)
- 2017 - Fernand Picot, ex ciclista francese (n. 1930)
- 2017 - Daisy Berkowitz, musicista americanu (n. 1968)
- 2017 - Paul J. Weitz, ufficiale navali americanu, ingegnere aeronauticu, pilotu di prova, è ex astronauta NASA (b. 1932)
- 2018 - Gilberto Benetton, omu d'affari talianu (n. 1941)
- 2018 - Horacio Cardo, pittore è illustratore argentinu (n. 1944)
- 2019 - Manfred Bruns, avucatu tedescu è attivista per i diritti umani (n. 1934)
- 2019 - Til Gardeniers-Berendsen, puliticu olandese, editore in capu è ministru (n. 1925)
- 2019 - Ole Henrik Laub, raccontu danese, scrittore di libri per i zitelli, rumanzu è illustratore (n. 1937)
- 2019 - Rolando Panerai, cantante d'opera talianu (n. 1924)
- 2019 - Marieke Vervoort, atleta paralimpica belga (nata in 1979)
- 2020 - Matt Blair, ghjucadore di football americanu (n. 1950)
- 2020 - Şükür Hamidov , ufficiale azerbaigian è eroe naziunale di l'Azerbaigian (b. 1975)
- 2020 - Naini Narshimha Reddy, puliticu indianu (n. 1944)
- 2021 - Kemal Kuruçay, attore turcu (n. 1962)
Vacanze è occasioni speciali
- Ghjornu Internaziunale di Sensibilizazione à u Balbutu
Esse u primu à cummentà