TÜBİTAK Bilim İnsanı Destek Programları Başkanlığı (BİDEB) tarafından düzenlenen Ortaokul Öğrencileri Araştırma Projeleri Final Yarışması’nda geleceğin bilim insanları ödüllerine kavuştu. 57 ilden 336 öğrencinin 180 projesinin kıyasıya mücadele ettiği yarışmada Muşlu Bager Çalışcı ve arkadaşları “Engelsiz Astronomi Sözlüğü” Projesi ile teşvik ödülü aldı.
11 yaşındaki görme engelli Çalışcı, astronominin konusunu görme engellilere anlatmak için bir sözlük hazırladıklarını belirterek “Ben de bu sözlük sayesinde gökyüzünü zihnimde canlandırabiliyorum.” dedi. Proje arkadaşı Melek Şehri Kutlu da projenin çıkışını, “Derste bir gün hocamız Bager’e bir soru sordu. ‘Gök isimlerinin şekillerini nasıl daha kolay zihninde canlandırabilirsin?’ Bager de bunun üzerine ‘Gök cisimlerinin kabartıları olursa ve altında Braille alfabesiyle isimleri yazarsa daha iyi canlandırabilirim.’ dedi ve bunun üzerine projeyi geliştirdik.” sözleriyle anlattı.
Doğuştan görme engelli olan Çalışcı, aynı zamanda Beethoven hayranı bir piyanist. Çalışcı, müzikte “Kusursuz Kulak” olarak adlandırılan bir müzik tonunun perdesini bir referans perdesi kullanmadan tanımlayabilme yeteneğine sahip. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, gelecekte ünlü bir piyanist olmak isteyen Çalışcı’ya geçen sene akustik bir piyano hediye etmişti.
DİYARBAKIR’DA FİNAL
Bu yıl 16’ncısı düzenlenen Ortaokul Öğrencileri Araştırma Projeleri Final Yarışması, Diyarbakır’da gerçekleştirildi. 5 günlük zorlu maratonda; Biyoloji, Coğrafya, Değerler Eğitimi, Fizik, Kimya, Matematik, Tarih, Teknolojik Tasarım, Türkçe ve Yazılım olmak üzere 10 alanda finale kalan 180 proje mücadele etti.
İLGİNÇ TEMALAR
Çeşitli üniversitelerde öğretim üyeliği yapan akademisyenlerden oluşan jüri; ekolojik denge, gıda güvenliği, tarım ve hayvancılık teknolojileri, dijital dönüşüm gibi araştırma projelerini değerlendirdi. Finalde yarışan projeler arasında giyilebilir teknolojiler, sağlık ve biyomedikal cihaz teknolojileri, afet yönetimi, havacılık ve uzay ve sürdürülebilir kalkınma gibi temalar da dikkat çekti.
L'ECCITEMENT EST À U SO PIÙ ALTA
Yarışmanın ödül töreni, Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Sezai Karakoç Kültür ve Kongre Merkezi’nde yapıldı. Törene; Sanayi ve Teknoloji Bakan Yardımcısı Mehmet Fatih Kacır, TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal, BİDEB Başkanı Prof. Dr. Ömer Faruk Ursavaş, Diyarbakır Vali Yardımcısı Murat Yıldız, Diyarbakır İl Milli Eğitim Müdürü Murat Küçükali’nin yanı sıra yarışmacı öğrenciler, öğretmenleri ve aileleri katıldı.
ANTALYA’YA 3 BİRİNCİLİK
Yarışmada 10 proje birincilik, 20 proje ikincilik, 30 proje üçüncülük, 30 proje de teşvik ödülü aldı. Antalya (3), Samsun, Rize, Balıkesir, Denizli, Adana, Hatay ve Manisa birincilik kazanan iller oldu. Sanayi ve Teknoloji Bakan Yardımcısı Kacır ile TÜBİTAK Başkanı Mandal, başarılı projelere ödüllerini verdi.
VERİ GÜVENLİĞİ PROJESİYLE BİRİNCİ OLDU
Yarışmaya Denizli’den katılan 15 yaşındaki Hilal Keskin, matematik alanında “Pisagor Üçlülerinden Denklemlere Rasyonel Kriptografi” araştırması ile birincilik ödüllerinden birinin sahibi oldu. Projesini anlatan Keskin, “Günümüzdeki veri aktarımından çıkan sorunların çözümünün bir parçası olabilmek için bir şifreleme algoritması geliştirdim. Günlük hayatta kullandığımız mesajlaşma uygulamalarında bile bu arka planda çalışan bir işlev, verileri gizlemek. Eğer bunun kodunu yazabilirsek ki; ben de bunun için çalışmalarımı sürdüreceğim; günlük hayatta verileri güvenli bir şekilde aktarabilmemize çok büyük yararı olacağını düşünüyorum.” dedi.
GÖRME ENGELLİLER İÇİN SANAL ASİSTAN
“Görme engelli öğrencilerin okul içi bağımsız hareket becerisini artırmaya yönelik sanal asistan destekli artırılmış gerçeklik uygulaması tasarımı” projesiyle İzmir’den Eylül Çiftçi (14) ile Ege Arslan (14) yazılım alanında birincilik ödülü aldı. Eylül Çiftçi, projenin hikayesini şöyle anlattı:
KAPALI ORTAM NAVİGASYON
Bizim bir görme engelli arkadaşımız var, biz onunla 4 yıldır aynı sınıftayız, ona hep yardım eden kişi biz oluyorduk. Acaba onun bunu kendi kendine yapabilmesi nasıl olur diye düşündük ve bu projeyi yaptık. Biz bir mobil uygulama tasarladık. Uygulama kapalı ortam navigasyon sistemi, adı Adım Adım Gelecek. Bu sayede görme engelli arkadaşımızın gidebileceği yerler var en sık kullandığı yerler. Sesli bildirimler alıyor, sağa dön sola dön gibi. Bizim görme engelli arkadaşımız da denedi, böylelikle hareket edebiliyor.
ANKET YAPTIK
Doğuştan yüzde 90 görme engelli, yemek yiyemiyor, sınıflar arasında geçişte sıkıntı yaşıyordu. Biz de 5. sınıftan beri ona yardım ederken bu ihtiyacını gözlemledik. Hep yanında olamayacağımız için bu fikirden yola çıktık. Bu durum diğer görme engelliler için de söz konusu mu diye bir anket çalışması da yaptık. Uygulamayı denettiğimizde çok faydalı olduğunu gördük, bize ihtiyacı olmadan ilerleyebileceğini görmüş olduk.
KENDİNİ TEMİZLEYEN MASKE
Yarışmaya Muş’tan katılan Reber Ülkü (13) ile Efe Alikaya (13) da Mikro Plastik Üretmeyen, Biyobozunur, Kendini Temizleyebilen, Antimikrobiyal, Kovid-19’u etkisizleştiren bakır sülfür nanoparçacıklı maske projesiyle biyoloji alanında teşvik ödülü aldı. Reber Ülkü, geliştirdikleri maskede hiç bakteri üremediğini ifade ederken Efe Alikaya “Bizim maskemiz maskeye gelen virüsü de öldürdüğü için; elimize geçmesini de önlüyor, o yüzden vakalarda düşüş sağlayabilir.” dedi.
31 MILLA STUDENTI PARTECIPATI
U cuncorsu hà per scopu di permette à i studienti di u liceu di travaglià in i campi di e scienze basiche, suciali è applicate, di guidà sti studii è di cuntribuisce à u sviluppu scientificu di i studienti. Quist'annu, un totale di 4 mila 583 studienti, 13 mila 585 picciotti è 17 mila 416 ragazze, da 31 mila 1 scole anu participatu à a cumpetizione. Ci hè statu un aumentu di 2021 per centu in l'applicazioni cumparatu cù u 53. I studienti anu dumandatu un totale di 23 mila 968 prughjetti questu annu.
FINALI REGIONALI
Esibizioni finali regiunale sò state tenute in Adana, Ankara, Bursa, Erzurum, Istanbul Asia, Istanbul Europa, Izmir, Kayseri, Konya, Malatya, Samsun, Van trà u 28-31 di marzu 2022. Trà i prughjetti 218 chì anu passatu a valutazione preliminare, i prughjetti 57 preparati da i studienti 148 da 336 pruvince è 180 diverse scole anu guadagnatu u dirittu di participà à a finale in Diyarbakır.
Esse u primu à cummentà