Oghje in Storia: Terremotu di 7 magnitude in Torbalı, İzmir: 50 morti

Un terrimotu di a dimensione di Izmir Torbalida
Terremotu di magnitudine 7 in Torbalı, Izmir 50 hè mortu

U 31 di marzu hè u 90esimu ghjornu di l'annu (91esimu in l'anni bisestili) secondu u calendariu gregurianu. Restanu 275 ghjorni à a fine di l'annu.

ferroviaria

  • 31 di marzu di u 1868 U terzu cuntrattu per i Ferroviari di Rumelia hè firmatu cù i fratelli belgi Van der Elst è i so cumpagni.
  • U 31 di marzu di u 1919, in a lettera mandata da u Cumandante in Capu à u Ministeru di i Travaglii Pùblichi, hè statu dumandatu chì a currispundenza à a Cumpagnia Ferroviaria di Baghdad sia fatta in francese.
  • 31 di marzu di u 1922 Un accordu hè firmatu trà l'Italia è u Guvernu di Istanbul (Garroni-İzzet Pasha). Sicondu l'accordu, l'Italia evacuarà l'Anatolia Sud-Ovest, in cambiu, uttene privilegi in l'operazione di carbone Zonguldak è in a custruzzione di e ferrovie.

Eventi

  • 1517 - I 95 Tesi di a Critica Cattolica di Martin Luther di a Riforma Protestante.
  • 1774 - Guerra di l'Indipendenza Americana : U Guvernu di Gran Bretagna chjude u portu di Boston.
  • 1866 - A Marina Spagnola bombardò u portu chilenu di Valparaíso.
  • 1848 - Dui sureddi Margaret è Kate Fox divintò i primi medii prufessiunali, chì dichjaranu di avè una relazione cù u mondu spiritu.
  • 1889 - A Torre Eiffel, custruita da Gustave Eiffel, hè stata aperta in Parigi per marcà u 1789 anniversariu di a Rivuluzione francese di u 100.
  • 1909 - A custruzzione di u RMS Titanic principia.
  • 1901 - U veiculu di quattru cilindri urdinatu à Daimler da Emile Jelinek, Consul Generale di l'Imperu Austro-Ungarico, hè statu consegnatu à u so pruprietariu. Jelinek hà chjamatu u so novu veiculu dopu à a so figliola "Mercedes".
  • 1917 - I Stati Uniti cumprà una parte di l'Isule Vergini da Danimarca per $ 25 milioni.
  • 1918 - L'ora di u ghjornu hè introduttu in i Stati Uniti per a prima volta.
  • 1921 - In a Siconda Battaglia di İnönü, cuminciò u contraattaccu di l'Armata Turca.
  • 1923 - Trattatu di Losanna : I rapprisentanti di l'Entente Powers si sò riuniti in Londra, rispundenu à a nota di Turchia l'8 di marzu, urdinendu à cuntinuà i discorsi chì sò stati interrotti in Losanna.
  • 1925 - In a regione induve a Ribellione di Sheikh Said hà fattu, a lege nantu à l'esekzione di e sentenze di morte date da u Divan-ı Harb senza avè bisognu di appruvazioni hè stata accettata.
  • 1928 - 7,0 persone morse in un terremotu cù una magnitudine di 50 in Torbalı, İzmir.
  • 1931 - Un terrimotu in Managua, a capitale di u Nicaragua, hà tombu 2000 persone.
  • 1964 - Ci hè statu un colpu militare in Brasile.
  • 1965 - I Stati Uniti intrinu in a guerra calda mandendu 3500 Marines in Vietnam.
  • 1975 - U Primu Guvernu di u Fronte Naziunalistu (39u Guvernu) hè statu stabilitu sottu a Presidenza di Süleyman Demirel.
  • 1979 - L'ultime truppe britanniche in Malta si ritiranu da l'Isula.
  • 1980 - U Prucessu chì conduce à u 12 September 1980 Coup in Turchia (1979 - 12 September 1980): Chief of General Staff Gen. Kenan Evren hà dettu à u Ministru di a Difesa Naziunale Ahmet İhsan Birioğlu chì un novu presidente deve esse elettu u più prestu pussibule. 58 persone più scappatu da a prigiò di Van. 2 agenti di pulizzia chì provavanu à caccià un banner di bomba in Istanbul sò stati distrutti. Un totale di 10 persone sò stati uccisi in 11 cità.
  • 1985 - WrestleMania, l'avvenimentu di lotta più prestigiosu di a WWE è di u mondu, hè vintu.
  • 1990 - Yusuf Kurçenli, chì hà participatu à u prugramma di u Novu Festival di Film di Istanbul. Notti di Blackout U filmu hè statu pruibitu da u Cunsigliu di Surveglianza.
  • 2005 - Makemake (pianeta nana) hè scupertu da una squadra guidata da Michael E. Brown.
  • 2008 - L'artista italiana Pippa Bacca hè stata trovata morta in una zona forestale vicinu à u paese di Tavşanlı in u distrittu di Gebze di Kocaeli. U suspettatu Murat K. hè statu arristatu per presuntamente tumbà Bacca.
  • 2014 - Last Forever-2, l'ultimu episodiu di How I Met Your Mother, in onda.
  • 2015 - U sistema di l'electricità hà colapsatu in Turchia. Ci sò state interruzzioni di finu à 79 ore in 10 pruvince.
  • 2015 - Chief Public Prosecutor Mehmet Selim Kiraz hè statu uccisu da i membri di l'urganizazione DHKP-C.
  • 2019 - 2019 Turchia elizzioni lucali si sò tenuti.

nascite

  • 250 - Custantius Chlorus, imperatore rumanu (m. 306)
  • 1499 - IV. Piu, pape († 1565)
  • 1504 - Guru Angad, secondu di deci guru Sikh (m. 1552)
  • 1519 - II. Henri, rè di Francia (m. 31) da u 1547 di marzu di u 1559 finu à a so morte
  • 1536 - Ashikaga Yoshiteru, sovranista giapponese (m. 1565 )
  • 1596 - René Descartes, filòsufu è matematicu francese († 1650 )
  • 1675 - XIV. Benedettu, Papa (m. 1758)
  • 1723 - Frederik V, duca di Danimarca-Norvegia è Schleswig-Holstein (m. 1766)
  • 1732 - Franz Joseph Haydn, cumpusitore austriacu († 1809 )
  • 1778 - Coenraad Jacob Temminck, aristocraticu, zoologu, ornitologu è curatore olandese (m. 1858)
  • 1809 - Nikolai Vasilyevich Gogol, scrittore russu (m. 1852)
  • 1811 - Robert Wilhelm Bunsen, chimicu è inventore tedescu (m. 1899 )
  • 1833 - Mary Abigail Dodge, saggista è editore americanu (m. 1896)
  • 1872 - Alexandra Kollontai, scrittore rivoluzionariu suvièticu è diplomaticu (m. 1952)
  • 1872 - Arthur Griffith, scrittore è puliticu irlandese (m. 1922)
  • 1906 - Siniciro Tomonaga , fisicu giapponese è premiu Nobel per a fisica (m. 1979 )
  • 1914 - Octavio Paz, diplomaticu messicanu, autore è premiu Nobel (m. 1998)
  • 1915 - Shoichi Yokoi, sergente di l'armata imperiale giapponese, suldatu giapponese (m. 1997)
  • 1916 - Tommy Bolt, golfista americanu (m. 2008)
  • 1918 - Ted Post, regista americanu di TV è film (m. 2013)
  • 1922 - Richard Kiley, attore americanu (m. 1999)
  • 1922 - Zeyyat Selimoğlu, scrittore è traduttore turcu (m. 2000)
  • 1926 - John Robert Fowles, scrittore è saggista inglese (m. 2005)
  • 1927 - William Daniels, attore americanu, attore di voce è cinematografu
  • 1927 - Vladimir Ilyushin, pilotu di prova russu (m. 2010)
  • 1932 - Nagisa Oshima, regista giapponese (m. 2013)
  • 1933 - Beklan Algan, attore, scrittore è direttore turcu (m. 2010)
  • 1934 - Richard Chamberlain, attore è cantante americanu
  • 1934 - Shirley Mae Jones, attrice è cantante americana
  • 1934 - Carlo Rubbia, fisicu di particelle è inventore talianu chì hà spartutu u Premiu Nobel di Fisica 1984 cù Simon van der Meer.
  • 1935 - Herb Alpert hè un trombettista americanu.
  • 1936 - Marge Piercy hè un pueta, scrittore è attivista americanu.
  • 1938 - Ahmet Ayık, luttatore turcu
  • 1939 - Sheila Dikshit, puliticu indianu (m. 2019)
  • 1939 - Zviad Gamsakhurdia, Dissident, statista è scrittore georgianu (m. 1993)
  • 1939 - Israel Horovitz, scrittore americanu (m. 2020)
  • 1939 - Volker Schlöndorff, cineasta tedescu
  • 1939 - Karl-Heinz Schnellinger, anzianu ghjucadore di football tedescu
  • 1940 - Brian Ackland-Snow, direttore artisticu è cinematograficu inglese (m. 2013)
  • 1943 - Roy Andersson hè un regista svedese.
  • 1943 - Christopher Walken, attore americanu è vincitore di u Premiu di l'Academia per u megliu attore di sustegnu
  • 1945 - Engin Alan, suldatu turcu è puliticu
  • 1945 - Edwin Earl Catmull, informaticu americanu
  • 1947 - Eliyahu M. Goldratt, omu d'affari israelianu (m. 2011)
  • 1948 - Al Gore, puliticu americanu è premiu Nobel per a pace
  • 1948 - Rhea Perlman, attrice americana
  • 1948 - Sinan Bengier, attore di teatru è film turcu
  • 1955 - Angus Young, musicista scozzese-australianu è chitarrista AC/DC
  • 1955 - Anna Finocchiaro, omu puliticu è ministru talianu
  • 1961 - Howard Gordon, scrittore è pruduttore di televisione americanu
  • 1962 - Olli Rehn, puliticu finlandese
  • 1965 - William McNamara, attore americanu è attivista per i diritti di l'animali
  • 1968 - César Sampaio, footballista brasilianu
  • 1970 - Alenka Bratušek, puliticu liberale slovenu chì divintò Primu Ministru di Slovenia
  • 1971 - Martin Atkinson, arbitro di football di a Premier League inglese cù licenza FIFA
  • 1971 - Craig McCracken, animatore americanu, sceneggiatore di serie animata è artista di storyboard
  • 1971 - Ewan McGregor, attore scozzese
  • 1972 - Alejandro Amenábar, direttore spagnolu
  • 1972 - Facundo Arana, attore argentinu
  • 1972 - Evan Clark Williams, programatore americanu di computer è imprenditore di Internet
  • 1974 - Stefan Olsdal, musicista svedese
  • 1978 - Stephen Clemence, footballista è manager inglese
  • 1978 - Jérôme Rothen, footballista francese
  • 1980 - Matias Concha, footballista naziunale svedese
  • 1980 - Kate Micucci, attrice, comica, cantante, cantautrice è artista americana.
  • 1980 - Maaya Sakamoto, attore, attrice è cantante giapponese
  • 1982 - Paşhan Yılmazel, attore turcu
  • 1982 - Ambroise Michel, attrice è umorista francese
  • 1982 - Tal Ben Haim, anzianu futbolista israelianu
  • 1983 - Ashleigh Ball, attore è musicista canadese
  • 1984 - Alberto Rodríguez, futbolista peruvianu
  • 1987 - Nordin Amrabat, footballista maroccu
  • 1987 - Hugo Ayala, futbolista messicanu
  • 1987 - Georg Listing, musicista tedescu è bassista di Tokio Hotel
  • 1990 - Lyra McKee, ghjurnalista irlandese di u Nordu (m. 2019)
  • 1991 - Rodney Sneijder, footballista olandese
  • 1996 - Liza Koshy, americana YouTuber, attore, presentatore di televisione è umorista
  • 1999 - Brooke Scullion, cantante irlandese
  • 1999 - Japhet Tanganga, footballista inglese

morti

  • 1340 - Ivan I, Gran Principe di Mosca (n. 1288)
  • 1461 - Metropolitana Giona, Metropolitana di Kiev è Tutta a Russia da u 1448 à u 1461 (b. 1390)
  • 1547 - Francescu I, rè di Francia da u 1515 à u 1547 (n. 1494)
  • 1621 - III. Filippu, rè di Spagna, Portugallu, Napuli (cum'è Filippu II), Sicilia, Sardegna, è duca di Milanu (n. 1578)
  • 1631 - John Donne, pueta inglese (n. 1572)
  • 1671 - Anne Hyde, Duchessa di York è Albany cum'è a prima moglia di Ghjacumu, Duca di York (più tardu Rè Ghjacumu II) (b. 1637)
  • 1727 - Isaac Newton, matimàticu è fisicu inglese (n. 1643)
  • 1751 - Frederick, Prince of Wales, eredi di u tronu britannicu (n. 1707)
  • 1763 - Marco Foscarini, 117e duca di a Republica di Venezia (n. 1696)
  • 1797 - Olaudah Equiano, schiavu cunnisciutu cum'è Gustavus Vassa, chì hà compru a so libertà per via di u cummerciu (b. 1745)
  • 1837 - John Constable, pittore inglese (n. 1776)
  • 1850 - John C. Calhoun, statista americanu (n. 1782 )
  • 1855 - Charlotte Brontë, scrittrice inglese (famosa per Jane Eyre) (n. 1816)
  • 1869 - Allan Kardec, autore francese è fundatore di u spiritualismu sperimentale (n. 1804)
  • 1870 - Thomas Cooke, prete è missionariu cattolico canadianu (n. 1792)
  • 1898 - Eleanor Marx, scrittore marxista è attivista puliticu (n. 1855)
  • 1907 - Léo Taxil, ghjurnalistu è autore francese (n. 1854)
  • 1910 - Jean Moreas, pueta greco-francese (n. 1856)
  • 1917 - Emil Adolf von Behring, duttore tedescu è premiu Nobel per a medicina o fisiologia (n. 1854)
  • 1943 - Pavel Miljukov, storicu russu è puliticu liberale (n. 1859)
  • 1945 - Anne Frank, scrittrice ebrea (famosa per i so diari, icona di l'olucaustu) (n. 1929)
  • 1945 - Hans Fischer, chimicu tedescu (n. 1881)
  • 1970 - Semyon Tymoshenko, cumandante suvièticu (n. 1895)
  • 1975 - Munis Faik Ozansoy, pueta è scrittore turcu (n. 1911)
  • 1976 - Paul Strand, fotografu americanu (n. 1890)
  • 1980 - Jesse Owens, atleta americanu (n. 1913)
  • 1981 - Enid Bagnold, scrittore inglese (n. 1889)
  • 1986 - Jerry Paris, attore americanu (n. 1925)
  • 1993 - Brandon Lee, attore cinese-americanu (n. 1965)
  • 1995 - Selena, cantautrice americana (n. 1971)
  • 2001 - Clifford Shull, fisicu americanu è premiu Nobel per a Fisica (n. 1915)
  • 2008 - Jules Dassin, regista americanu (n. 1911)
  • 2008 - Pippa Bacca, artista è militante italiana (n. 1974)
  • 2009 - Atilla Konuk , puliticu turcu è atleta (n. 1923 )
  • 2009 - Aydın Babaoğlu, attore di cinema turcu (n. 1953)
  • 2009 - Raúl Alfonsín, avucatu è puliticu argentinu (n. 1927)
  • 2010 - Ana Novac, scrittrice rumena (n. 1929)
  • 2010 - Alp Can, ghjurnalistu turcu (n. 1961)
  • 2012 - Dale R. Corson, fisicu è accademicu americanu (n. 1914)
  • 2013 - Yaşar Güner, attore turcu di teatru, cinema è serie TV (n. 1943)
  • 2015 - Mehmet Selim Kiraz, procuratore turcu (n. 1969)
  • 2016 - Ronnie Corbett, attore è umorista scozzese (n. 1930)
  • 2016 - Georges Cottier, cardinale svizzeru (n. 1922)
  • 2016 - Hans-Dietrich Genscher, puliticu tedescu (n. 1927 )
  • 2016 - Zaha Hadid, architettu britannicu (n. 1950)
  • 2016 - Imre Kertész , scrittore ungherese è premiu Nobel (n. 1929 )
  • 2016 - Denise Robertson, presentatrice britannica (n. 1932)
  • 2017 - Halit Akçatepe, attore turcu di teatru, cinema è serie TV (n. 1938)
  • 2017 - Gilbert Baker, attivista americanu per i diritti LGBT è designer di bandiera (n. 1951)
  • 2017 - William Thaddeus Coleman, Jr., avucatu è puliticu americanu (n. 1920)
  • 2017 - Mike Hall, ciclista di corsa britannicu è promotore (b. 1981)
  • 2017 - Radley Metzger, cineasta pornograficu americanu (n. 1929)
  • 2017 - Roland W. Schmitt, fisicu cummerciale americanu (n. 1923)
  • 2018 - Frank Aendenboom, attore belga (n. 1941)
  • 2018 - Margarita Carrera, scrittrice, accademica è filosofa guatemalteca (n. 1929)
  • 2018 - Luigi De Filippo, acteur, metteur en scène et dramaturge italien (né en 1930)
  • 2018 - Mükerrem Kemertaş, cantante turcu (n. 1938)
  • 2019 - Peter Coleman, autore australianu, ghjurnalistu è puliticu (n. 1928)
  • 2019 - Cesare Dujany, omu puliticu talianu (n. 1920)
  • 2019 - Ralph S. Greco, chirurgu è scultore americanu (n. 1942)
  • 2019 - Nipsey Hussle, artista hip-hop americanu (b. 1985)
  • 2019 - Eva Moser, scacchista austriaca (nata in 1982)
  • 2019 - Yves Préfontaine, poeta e scrittore canadese di origine québécoise (n. 1937)
  • 2019 - Hedi Türki, artista è educatore tunisinu (n. 1922)
  • 2020 - Mark Azbel, fisicu suvièticu-israelianu (n. 1932)
  • 2020 - Jim Bailey, corridore di media distanza australianu (n. 1929)
  • 2020 - Julie Bennett, attrice è doppiatore americana (n. 1932)
  • 2020 - Cristina, cantante americana (n. 1959)
  • 2020 - Viktar Dashkevich, attore bielorussu (n. 1945)
  • 2020 - Pape Diouf, anzianu ghjurnalistu senegalese è amministratore di u sportu (n. 1951)
  • 2020 - Rafael Gómez Nieto, suldatu spagnolu (n. 1921 )
  • 2020 - James Stuart Gordon, Baron Gordon di Strathblane, omu d'affari scozzese, puliticu è esecutivu (n. 1936)
  • 2020 - Andrew Jack, artista di doppiaggio inglese, educatore è attore (n. 1944)
  • 2020 - Abdulhalim Haddam, puliticu sirianu (n. 1932)
  • 2020 - Eva Kríziková, attrice slovacca (nata in 1934)
  • 2020 - Vincent Marzello, attore americanu (n. 1951)
  • 2020 - Gita Ramjee, scienziatu ugandese-sudafricanu è mèdicu di ricerca (b. 1956)
  • 2020 - Wallace Roney, trombettista jazz americanu (n. 1960)
  • 2020 - Kiyoshi Sasabe, regista giapponese (n. 1958)
  • 2020 - Peter JN Sinclair, ecunumista è prufessore britannicu (n. 1946)
  • 2020 - Michael Wakelam, biologu moleculare britannicu, prufissore (n. 1955)
  • 2021 - Anzor Erkomaishvili, cantante, cumpusitore, ricercatore di musica folk è puliticu georgianu (n. 1940)
  • 2021 - Kemal Ganzuri, puliticu egizianu (n. 1933)
  • 2021 - Cleve Hall, artista americanu di effetti speciali, truccatore è attore (b. 1959)
  • 2021 - Jadwiga Wysoczanská, cantante d'opera ceca (n. 1927)
  • 2021 - Carlos Pedro Zilli, vescu di a Chjesa Cattolica Rumana di Guinée-Bissau, d'origine brésilienne (n. 1954)
  • 2022 - Georgi Atanasov , puliticu bulgaru (n. 1933 )
  • 2022 - Rıdvan Bolatlı, anticu footballista naziunale turcu (n. 1928)

Vacanze è occasioni speciali

  • Genocidiu di l'Azerbaijani