U 16 di marzu hè u 75esimu ghjornu di l'annu (76esimu in l'anni bisestili) secondu u calendariu gregurianu. Restanu 290 ghjorni à a fine di l'annu.
ferroviaria
- 16 di marzu di u 1899 À a dumanda di Wilhelm Il, una riunione cumpleta hè stata trà u Direttore Generale di Deusche Bank Siemens è u Ministeru di l'Affari Esteri nantu à a Ferrovia di Baghdad.
- 16 di marzu di u 1920 L'Alliati anu pigliatu misure contr'à u Cumitatu Rapprisintanti dopu a so occupazione ufficiale di Istanbul. Mustafa Kemal Pasha hà vulsutu piglià e seguenti misure in u so telegramma: "L'occupazione di u Strettu di Geyve da e forze naziunali è a distruzzione di u ponte Simendifer, a detenzione di e forze Alleate longu a linea per piglià e linee attuali è materiali in l'area di Geyve, Ankara, Pozantı, u cummissariu assistente di a linea anatolia in Konya hà mandatu immediatamente à i treni. Assicurendu chì hè operatu cunfischendulu ". U ponte trà Çiftehan è Ulukışla hè statu saltatu. Questu impedisce à i Francesi di entre in l'internu.
Eventi
- 597 aC - Esiliu Babilonia: Dopu à a cunquista babilonese di u Regnu di Ghjuda, i Ghjudei sò stati esiliati in Babilonia.
- 1521 - Ferdinand Magellan arriva in l'isula di Homonhon in Filippine.
- 1848 - Stabbilimentu di e Scole Maestri.
- 1909 - A squadra naziunale di football di Germania hà patitu a scunfitta più distintiva di a so storia contr'à l'Inghilterra : 9-0.
- 1914 - Mustafa Hayri Efendi da Ürgüp hè statu numinatu Şeyhülislam.
- 1920 - L'Alleati occupanu Istanbul.
- 1921 - L'URSS hà ricunnisciutu ufficialmente u Guvernu di Ankara; U Trattatu di Mosca hè statu firmatu.
- 1924 - Doppu l'adopzione di a Legge di Unificazione di l'Educazione (3 di marzu), i madrasah sò chjusi.
- 1924 - L'Italia annessa Rijeka in cunfurmità cù u Trattatu di Roma.
- 1926 - Robert H. Goddard lancia u primu missile à carburante liquidu.
- 1930 - A squadra naziunale di football cubana hà fattu u so debut internaziunale contr'à a Giamaica è hà vintu 3-1.
- 1932 - Ankara Demirspor hè stata fundata.
- 1935 - Adolf Hitler annuncia ch'ellu hà annullatu u Trattatu di Versailles.
- 1939 - Hitler annuncia in u Castellu di Praga ch'ellu avia pigliatu Boemia è Morayva sottu prutezzione tedesca.
- 1939 - A principessa d'Egittu Fevziye Fuad è Shah d'Iran Mohammed Reza Pahlavi si maritò.
- 1945 - II. Sicunna Guerra Munniali: A Battaglia di Iwo Jima finisce, ancu s'ellu resta poca resistenza giapponese.
- 1964 - In a riunione straordinaria tenuta in a Gran Assemblea Naziunale di Turchia, u Guvernu hè statu datu l'autorità per intervene in Cipru quandu hè necessariu.
- 1968 - U presidente di i Stati Uniti Johnson decide di mandà da 35.000 50.000 à XNUMX XNUMX truppe più in Vietnam.
- 1968 - U massacru di My Lai hè accadutu durante a Guerra di Vietnam.
- 1971 - Deniz Gezmiş è Yusuf Aslan sò stati chjappi dopu un scontru cù a gendarmeria in Gemerek, Sivas.
- 1972 - Senatu di a Republica; Deniz Gezmiş hà appruvatu a sentenza di morte per Yusuf Aslan è Hüseyin İnan.
- 1978 - Massacre di u 16 di marzu: 7 studienti morse in un attaccu di bomba à i studienti davanti à a Facultà di Farmacia di l'Università di Istanbul.
- 1978 - In Italia, l'ex Primu Ministru Aldo Moro hè statu rapitu da e Brigate Rosse.
- 1979 - Guerra Sino-Vietnamita: L'Armata di Liberazione di u Populu Cinese torna in u so paese. A guerra hè finita.
- 1980 - U Prucessu chì porta à u colpu di colpu di u 12 settembre 1980 in Turchia (1979 - 12 settembre 1980): 33 prigiuneri scappavanu da a prigiò di Van scavatu un tunnel.
- 1988 - Per ordine di Saddam Hussein, l'attaccu di gas velenu hè statu fattu in Halabja.
- 1993 - Efes Pilsen, a prima squadra turca di basket à ghjunghje in a finale in a Cuppa di i Clubs d'Auropa, perde à a squadra greca di Aris è hè stata seconda : 50-48.
- 1994 - Sei deputati, cinque di i quali eranu di u DEP, chì sò stati arrestati dopu chì a so immunità hè stata alzata da a Gran Assemblea Naziunale di Turchia, sò stati riferuti à a Corte di Sicurezza di u Statu per i motivi chì si sò opposti à l'articulu 125 di u Codice Penale Turcu. I diputati accusati di tradimentu sò stati arrestati è imprigiunati.
- 1996 - U prufissore İlhan Arsel "Semu PrufessoriIn u prucessu di u so libru ", u Procuratore Abdurrahman Yılancı hà rifiutatu u ghjudice Yücel Yurdakul, accusendulu di preghjudiziu. Era a prima volta in a storia di u tribunale turcu chì u Procuratore rifiutò u Ghjudice.
- 1999 - Campagna aerea di 70 ghjorni lanciata contr'à e forze serbe in Kosovo.
- 2003 - Rachel Corrie hè schiacciata à morte da i tanki israeliani.
- 2004 - 8 di 5 travagliadori chinesi sò stati ammazzati è 3 sò stati feriti in l'esplosione di u focu in a mina Karadon di a Cumpagnia Turca di Carbone Duru.
- 2005 - Israele consegna ufficialmente Jericho à l'Autorità Palestiniana.
- 2014 - Crimea accunsentì di lascià l'Ucraina è di passà in Russia in un referendum cuntruversu.
nascite
- 1399 - Xuande, quintu imperatore di a dinastia Ming di Cina (m. 1435)
- 1750 - Caroline Herschel, astrònoma tedesca-inglese (m. 1848 )
- 1751 - James Madison, quartu presidente di i Stati Uniti (m. 4)
- 1755 - Jakob Laurenz Custer, botanicu svizzeru († 1828 )
- 1771 - Antoine-Jean Gros, pittore francese († 1835)
- 1774 - Matthew Flinders, culunellu, marinaru è cartografu di a Royal Navy britannica (m. 1814)
- 1789 - Georg Ohm, fisicu tedescu (m. 1854 )
- 1789 - Francis Rawdon Chesney, generale è esploratore inglese (m. 1872)
- 1794 - Ami Boué, geoscientist austriacu († 1881)
- 1796 - Cincinnato Baruzzi, sculpteur italien († 1878)
- 1800 - Ninkō, 120u imperatore di u Giappone in successione tradiziunale (m. 1846 )
- 1810 - Robert Curzon, diplomaticu britannicu è viaghjatore (m. 1873 )
- 1813 - Gaëtan de Rochebouët, puliticu francese († 1899 )
- 1839 - Sully Prudhomme, poeta francese e premio Nobel († 1907 )
- 1846 - Gösta Mittag-Leffler, matematicu svedese († 1927)
- 1846 - Jurgis Bielinis, editore e scrittore lituano († 1918)
- 1853 William Eagle Clarke, ornitologu britannicu (m. 1938)
- 1859 - Aleksandr Stepanovich Popov, fisicu russu (m. 1906)
- 1862 - Wil van Gogh, infermiera olandese è primu feminista (m. 1941)
- 1874 - Frédéric François-Marsal, politico francese († 1958 )
- 1878 - Henry B. Walthall, artista è attore di cinema americanu (m. 1936 )
- 1879 - Mark Sykes, autore inglese, diplomaticu, suldatu è viaghjatore (m. 1919)
- 1883 - Rudolf John Gorsleben, ariosofo tedescu, armanista (preghiera di rune Armanen), editore di rivista, è drammaturgu (m. 1930)
- 1890 - Solomon Mikhoels, attore è direttore artisticu ebreu suvièticu (m. 1948)
- 1892 - César Vallejo, pueta è scrittore peruvianu († 1938 )
- 1896 - Otto Hofman, funziunariu in a Germania nazista (m. 1982)
- 1907 - Arkadi Vasilyev, scrittore suvièticu (m. 1972)
- 1908 - Robert Rossen, direttore, sceneggiatore è pruduttore americanu (m. 1966)
- 1909 - Nubar Terziyan, attore di cinema turcu d'origine armenia (m. 1994)
- 1911 - Josef Mengele, duttore tedescu (nazista) (m. 1979)
- 1912 - Pat Nixon, moglia di u 37u presidente di i Stati Uniti, Richard Nixon (m. 1993)
- 1915 - Haldun Taner, scrittore turcu (m. 1986)
- 1926 - Jerry Lewis, attore, comicu è cantante americanu (m. 2017)
- 1927 Vladimir Komarov, cosmonauta russo (m. 1967)
- 1932 - Walter Cunningham, astronauta americanu di a NASA (m. 2023)
- 1940 - Bernardo Bertolucci, metteur en scène italien († 2018)
- 1943 - Murat Belge, scrittore turcu, traduttore, attivista puliticu è accademicu
- 1946 - Mustafa Alabora, teatru turcu, cinema, attore di serie TV è attore di voce
- 1948 - Tomris İncer, attore turcu di teatru, cinema è serie TV (m. 2015)
- 1953 - Richard Matthew Stallman, attivista americanu di software liberu è fundatore di u prughjettu GNU è di a Free Software Foundation.
- 1959 - Jens Stoltenberg, ecunumista è puliticu norvegese
- 1959 - Savina Yannatu, cantante greca
- 1965 - Mustafa Taşkesen, burocrate turcu
- 1967 - Lauren Graham, attrice americana
- 1971 - Alan Tudyk, attore americanu
- 1973 - Kutsi, cantante, cumpusitore, attore è cantautore turcu
- 1974 - Anne Charrier, attrice francese
- 1975 - Luciano Castro, attore argentinu
- 1975 - Sienna Guillory, attrice è mudellu inglese
- 1976 - Gökcen Özdoğan Enç, puliticu turcu
- 1979 - Leena Peisa, musicista finlandese, autrice di canzoni
- 1980 - Felipe Reyes, ghjucadore di basket spagnolu
- 1980 - Bahri Tanrıkulu, atleta turcu di taekwondo
- 1986 - Alexandra Daddario, attrice americana
- 1986 - Toney Douglas, Ghjucatore di basket prufessiunale americanu
- 1986 - Daisuke Takahashi, pattinatore artisticu giapponese
- 1987 - Fabien Lemoine, footballista francese
- 1989 - Blake Griffin hè un ghjucatore di basket prufessiunale americanu.
- 1989 - Jung So-min, attore sudcoreanu
- 1989 - Theo Walcott, footballista inglese
- 1990 - Josef Hušbauer, futbolista cecu
- 1991 - Reggie Bullock, ghjucadore di basket prufessiunale americanu
- 1994 - Joel Embiid, ghjucadore di basket prufessiunale camerunese
- 1997 - Florian Neuhaus, futbolista naziunale tedescu
- 1998 - Sefo, rapper turcu
morti
- 37 - Tiberiu, imperatore rumanu (b. 42 aC)
- 455 - III. Valentinianu, imperatore rumanu d'Occidenti (b. 419)
- 1185 - IV. Baudouin era regnu di u Regnu di Ghjerusalemme da u 1174 à u 1185 (b. 1161)
- 1485 - Anne Neville, principessa di Galles, regina d'Inghilterra (n. 1456)
- 1608 - Seonjo, 14u rè di u Regnu Joseon (n. 1552)
- 1649 - Jean de Brébeuf, missionario gesuita (n. 1593)
- 1664 - Ivan Vykhovsky, hetman kazako (n. ?)
- 1678 - Ghjuvanni Leverett, ghjudice, cummerciante è suldatu più cunnisciutu per esse u penultimu guvernatore di a Colonia di a Baia di Massachusetts (n. 1616)
- 1736 - Giovanni Battista Pergolesi, musicien italien (né en 1710)
- 1822 - Jeanne Louise Henriette Campan, educatrice e autrice francese (n. 1752)
- 1898 - Aubrey Beardsley, illustratore è autore inglese (n. 1872)
- 1913 - Tatyos Efendi, musicista armenu ottomanu (n. 1858)
- 1919 - Yakov Sverdlov, rivuluziunariu ebreu russu (n. 1885)
- 1929 - Kel Hasan Efendi, fabbriche di bagnu turcu (n. 1865)
- 1935 - John James Richard Macleod, mèdicu è fisiologu scozzese (vincitore di u Premiu Nobel in Fisiologia o Medicina è scupertu di l'insulina) (b. 1876)
- 1938 - Egon Friedell, filòsufu, storicu, ghjurnalistu, attore, cabaret è criticu di teatru austriacu (n. 1878)
- 1940 - Selma Lagerlöf , prima donna svedese à vince u Premiu Nobel in Letteratura (n. 1858)
- 1944 - Mehmed Abdulkadir Efendi, II. Figliolu di Abdülhamid è Bidâr Kadınefendi (b. 1878)
- 1955 - Nicolas de Staël, pittore francese (n. 1914)
- 1957 - Constantin Brâncuşi, scultore rumeno e pioniere della scultura astratta contemporanea (n. 1876)
- 1966 - Emin Türk Elinç, scrittore turcu (n. 1906)
- 1988 - Erich Probst, footballista austriacu (n. 1927)
- 1998 - Pertev Naili Boratav, ricercatore di folklore turcu (n. 1907)
- 2000 - Thomas Ferebee , pilotu americanu (bombardariu di l'aviò Enola Gay chì hà lanciatu a bomba atomica) (n. 1918)
- 2003 - Rachel Corrie, attivista di pace americana (sfrattu da i tanki israeliani) (b. 1979)
- 2010 - Ksenija Pajcin, cantante serba (n. 1977)
- 2015 - Firuz Çilingiroğlu, avucatu turcu è Procuratore Capu Onorariu di a Corte Suprema (b. 1924)
- 2016 - Frank Sinatra Jr., cantante è musicista americanu (n. 1944)
- 2017 - Torgny Lindgren, scrittore svedese (1938)
- 2018 - Louise Slaughter, puliticu americanu (n. 1929)
- 2019 - Dick Dale, chitarrista è musicista rock americanu (n. 1937)
- 2019 - Richard Erdman, attore, comicu, pruduttore è direttore americanu (n. 1925)
- 2019 - Barbara Hammer, pruduttore è regia americanu (n. 1939)
- 2019 - Tom Hatten, scena americanu, televisione, attore di cinema, presentatore di radiu è televisione (n. 1926)
- 2019 - Yann-Fañch Kemener, cantante è musicista francese (n. 1957)
- 2019 - Mohammed Mahmud Veled Luli, suldatu è statista mauritanu (n. 1943)
- 2019 - Yuliya Nachalova, cantante, attrice è presentatrice televisiva sovietica-russa (b. 1981)
- 2020 - Nicolas Alfonsi, omu puliticu è avucatu francese (n. 1936)
- 2020 - Sergio Bassi, chanteur et auteur-compositeur de folk-rock italien (né en 1951)
- 2020 - Menachem Friedman, sociologu è accademicu israelianu (n. 1936)
- 2020 - Hashim Betahi Gulpayegani, rappresentante di a Pruvincia di Teheran di l'Assemblea di l'Esperti Iraniani (n. 1941)
- 2020 - Francesco Saverio Pavone, avocat italien (né en 1944)
- 2020 - Saskia Post, attrice australiana (nata in 1961)
- 2020 - Fariborz Raisdana, ecunumista iranianu, sucialistu, attivista, prufessore (n. 1945)
- 2020 - Stuart Whitman, attore americanu (n. 1928)
- 2021 - Amaranth Ehrenhalt, pittore, scultore è scrittore americanu (n. 1928)
- 2021 - Mauro Favilla, puliticu talianu (n. 1934)
- 2021 - Erhan Önal, ex futbolista turcu, manager di football è cummentatore di football (n. 1957)
- 2021 - Sabine Schmitz, presentatrice televisiva tedesca (nata in 1969)
- 2022 - Slobodan Škrbić , ex calciatore naziunale jugoslavu di discendenza serba (n. 1944 )
Vacanze è occasioni speciali
- Ghjornu Mundiale di a Cuscenza
- U ghjornu mundiale di u sonnu
- Ritirata di e truppe russe è armene da u distrittu Khorasan di Erzurum (1918)