Quale hè Erdal İnönü?

Quale hè Erdal İnönü?
Quale hè Erdal İnönü?

Erdal İnönü, (natu 6 June 1926, Ankara - mortu 31 October 2007, Houston), fisicu, scientist è puliticu turcu. Hè u figliolu di İsmet İnönü, u sicondu presidente di a Republica di Turchia.

Trà u 16 di maghju è u 25 di ghjugnu 1993, hà agitu cum'è Primu Ministru per circa 1,5 mesi. Hè servitu cum'è Vice Primu Ministru trà 1991-1993. Da u 1986 à u 1993, hà servitu cum'è presidente di u Partitu di a Democrazia Sociale (SODEP).

İnönü abbandunò tutte e so pusizioni d'insignamentu è di gestione dopu chì l'attività pulitica hè stata liberata di novu dopu à u colpu di u 1983 di settembre in u 12, è in u ghjugnu di u stessu annu, diventò unu di i membri fundatori di SODEP è divintò u primu presidente di u partitu. Ancu s'è u so membru fundatore hè statu vetu da u Cunsigliu di Sicurezza Naziunale, hè statu rielettu cum'è presidente di SODEP in dicembre 1983. In l'Elezzione Locale di u 1984, u so partitu hà pigliatu u sicondu postu cù 23.4% di i voti. Dopu à a fusione di SODEP cù u Partitu Pupulare è u Partitu Populare Sucialmucraticu (SHP) in u 1985, hè diventatu u capu di u Partitu in u 1986. Mentre u so partitu hè cascatu à u 1986u postu ricevendu u 22.6% di i voti in l'elezzioni parlamentari turche di u 3, İnönü hè intrutu in u parlamentu cum'è deputatu İzmir.

Dopu à l'elezzioni generali turche di u 1991, SHP hà furmatu un guvernu di coalizione cù u Partitu True Path (DYP), di quale Süleyman Demirel era u presidente, è İnönü divintò u Vice Primu Ministru. Cuminciò u so duvere cum'è Primu Ministru quandu Demirel hè statu elettu presidente in l'elezzione presidenziale turca di u 1993. Quandu Tansu Çiller hè statu elettu presidente di u DYP è u guvernu hè statu furmatu, İnönü hà pigliatu u rolu di Vice Primu Ministru. Cuntinuò u so duvere cum'è Ministru di l'Affari Esteri finu à ch'ellu abbandunò a pulitica attiva in u 1995.

Erdal İnönü hè natu u 6 di ghjugnu 1926 in Ankara, cum'è u figliolu mediu di i trè figlioli di İsmet è Mevhibe İnönü (Ömer è Özden). Hà finitu a so educazione primaria, secundaria è liceu in Ankara. Dopu avè graduatu da l'Ankara Gazi High School in u 1943 è u dipartimentu di fisica-matematica di a Facultà di Scienze di l'Università di Ankara in 1947, andò in i Stati Uniti. Hà ricivutu i so diplomi MA (1948) è PhD (1951) in fisica da l'Istitutu di Tecnulugia di California (Caltech). Dopu avè fattu ricerche in l'Università di Princeton per un tempu, turnò in Turchia in u 1952. Hè divintatu un prufissore assuciatu in u 1955 à a Facultà di Scienze di l'Università di Ankara, induve hè intrutu cum'è assistente. Hè maritatu cù Sevinç (Sohtorik) İnönü in u 1957. Hè statu visitatore in visita à l'Università di Princeton è à u Laboratoriu Naziunale di Oak Ridge Princeton da u 1958 à u 60. Allora intrì in l'Università Tecnica di u Mediu Oriente (METU) cum'è prufissore di fisica teorica.

Hà servitu cum'è capu di u dipartimentu di fisica teorica (1960-64) è u Decanu di a Facultà di Arti è Scienze (1965-68) à METU. Si n'andò in i Stati Uniti in u 1968 è hà datu lezioni à l'Università di Princeton è Columbia cum'è prufissore visitante per un annu. Riturnatu in Turchia in u 1969, hè statu elettu cum'è Vice Rettore di METU, è in 1970 cum'è Rettore. Abbanduna u Rettoratu in marzu di u 1971 è cuntinueghja solu a so funzione d’insignamentu è di ricerca. Hà vintu u TUBITAK Science Award in Physics in 1974.[1] In u stessu annu, hà travagliatu cum'è investigatore visitante à l'Università di Princeton per sei mesi. Si trasfirìu à l'Università Boğaziçi in 1975. Un annu dopu, fù numinatu u Decanu di a Facultà di Scienze Fundamentali di a listessa università. Dopu stu travagliu chì durò sei anni, hè statu numinatu cum'è u Direttore di l'Istitutu di Ricerca di Scienze Fundamentali (Istitutu Feza Gürsey) di u Cunsigliu di Ricerca Scientifica è Tecnologica di Turchia (TÜBİTAK) stabilitu in Istanbul in 1982.

vita pulitica

In u maghju di u 1983, quandu l'attività pulitiche sò state liberate dopu à u colpu di u 12 di sittembri, abbandunò tutte e so pusizioni d'insignamentu è di gestione, è u 6 di ghjugnu 1983 entra in a vita pulitica cum'è membru fundatore è primu presidente di u Partitu di a Social Democrazia (SODEP). . Ancu s'è u so membru fundatore hè statu vetu da u Cunsigliu di Sicurezza Naziunale in ghjugnu 1983, hè statu rielettu cum'è presidente di SODEP in dicembre 1983.

Hà ghjucatu un rolu constructivu in a fusione di SODEP è u Partitu Populare (HP). Dopu à a fusione di SODEP cù u Partitu Pupulare è u Partitu Populista Socialdemucraticu (SHP) u 2-3 di nuvembre 1985, hà lasciatu a Presidenza Generale SHP à u presidente di u Partitu Populare, Aydın Güven Gürkan, finu à a prima assemblea generale di u SHP. festa. Hè statu numinatu presidente di l'Assemblea Generale in u ghjugnu 1986. Hè statu elettu à a Gran Assemblea Naziunale Turca (TBMM) da İzmir in l'elezzioni parziali tenute u 28 di settembre di u 1986. Hè statu rielettu cum'è presidente di l'SHP à u cungressu SHP in u ghjugnu 1987, è un diputatu di İzmir per a seconda volta in l'elezzioni generali anticipate u 30 di nuvembre 1987.

Sottu a dirigenza di İnönü, u SHP hè diventatu u primu partitu cù 1989 per centu di i voti in l'elezzioni lucali di u 28.7, induve u Partitu Patria Patria (ANAP) hè statu severamente scunfittu; SHP hà vintu 67 di i merri in 39 centri pruvinciali, principalmente in Istanbul, Ankara è Izmir.

İnönü hà vintu i cungressi (contr'à İsmail Cem in ghjugnu 1988, contr'à Baykal in dicembre 1989, settembre 1990 è ghjennaghju 1992) contr'à u gruppu di l'uppusizione guidatu da Deniz Baykal, İsmail Cem è Ertuğrul Günay, è diventò u presidente di u partitu. .

In l'elezzioni generali anticipate di nuvembre 1991, quandu u SHP, chì hà sappiutu cullà u 20 per centu di i voti, divintò u terzu partitu, l'uppusizione in u partitu mette a rispunsabilità di i voti persi nantu à l'amministrazione İnönü. Tuttavia, u fattu chì u True Path Party, chì emerge cum'è u primu partitu in l'elezzioni, hà furmatu un guvernu di coalizione cù u SHP, hà rinfurzatu a pusizione di İnönü, chì hà assuciatu u rolu di Vice Primu Ministru in u guvernu.

In e stesse elezzione, 18 di i candidati di u Partitu Populare di u travagliu (HEP) chì anu participatu à l'elezzioni da e liste SHP sò stati eletti cum'è parlamentari. Dopu à a crisa di ghjuramentu in a Gran Assemblea Naziunale Turca causata da l'origine HEP Leyla Zana è Hatip Dicle, Erdal İnönü hà avutu dumandà a dimissioni di dui diputati da u partitu. Dopu, i deputati d'origine HEP chì anu lasciatu u SHP fundanu u Partitu Democrazia (DEP).

Deniz Baykal è u gruppu di l'uppusizione "New Left", chì sò stati scunfitti una volta di più contr'à İnönü à a 25a Assemblea Generale Straordinaria u 26-1992 di ghjennaghju di u 7 è anu persu a so speranza di piglià l'amministrazione di u partitu, lasciò u SHP è si unì à u Partitu Populare Republicanu ( CHP) ristabilitu (settembre 1992).

Dopu à a morte brusca di u presidente Turgut Özal è l'elezzione sussegwente di Süleyman Demirel à a Presidenza, hà agitu cum'è Primu Ministru per circa 1,5 mesi. Prima di u cungressu di u DYP chì hà tenutu u 12-13 di ghjugnu di u 1993, cù una decisione sorpresa u 6 di ghjugnu, hà annunziatu chì SHP deve andà à un cambiamentu di capu cum'è u DYP, è hà annunziatu ch'ellu ùn saria micca candidatu in u primu cungressu di u so ghjugnu. festa chì si tene. In u 11u Cungressu Ordinariu di u SHP tenutu da l'12 à u 1993 Settembre 4, u Sindaco di a Municipalità Metropolitana di Ankara, Murat Karayalçın, hè statu elettu Presidente Generale.

Hè statu elettu cum'è u "Presidente d'onore" di u CHP in u cungressu induve u SHP è u CHP si sò uniti u 18-19 di ferraghju 1995. Immediatamente dopu à a cunvenzione, diventò u Ministru di l'Affari Esteri in l'appuntamenti fatti in l'ala CHP di u Guvernu di Coalition DYP-CHP. In uttrovi 1995, abbandunò a so pusizioni in a coalition è a pulitica attiva. Hà dimissioni da u CHP in April 2001, reagisce à alcune di e pratiche di l'allora presidente di CHP Deniz Baykal. In i so ultimi anni, ùn hà micca vultatu à a pulitica attiva malgradu tutte l'insistenza di i circoli suciali demucratiche.

İnönü, chì hè statu elettu cum'è membru di u parlamentu trè volte, hà servitu cum'è deputatu İzmir in u 17u (elezzione parziale), 18th è 19th mandati. Hà servitu cum'è Vicepresidente di l'Internazionale Sucialista (1992-2001).

studii scientifichi

Erdal İnönü, chì hè un membru di u Cunsigliu di Scienza TÜBİTAK, a Cummissione di l'Energia Atomica, u Cunsigliu Esecutivu di l'UNESCO è u presidente di a Società Turca di Fisica, hà studii impurtanti in u campu di a fisica. U più impurtante di a so ricerca, chì hè ancu publicata in ghjurnali scientifichi internaziunali, hè u so travagliu cumunu cù u fisicu atomicu ungherese-americanu Eugene Wigner à l'Università di Princeton in u 1951. Stu studiu, intitulatu "In a riduzzione è a rapprisintazioni di i gruppi", divintò un metudu generale in a teoria di u gruppu è diventa unu di i metudi basi di a fisica matematica. U so travagliu (1951), cunnisciutu cum'è Reduction Group İnönü-Wigner, hè cunsideratu unu di i cuncetti fundamentali di a fisica matematica cuntempuranea.

Erdal İnönü hà cuntribuitu à a creazione di u Cunsigliu di Ricerca Scientifica è Tecnica di Turchia (TÜBİTAK) è hà servitu cum'è direttore fundatore di l'Istitutu di Ricerca di Basa TÜBİTAK. İnönü, chì hà ricevutu a Medaglia Wigner in u 2004, u premiu più impurtante in fisica dopu à u Premiu Nobel, hè diventatu a seconda persona turca à riceve stu premiu dopu à Feza Gürsey. İnönü hè ancu cunnisciutu per i so studii scientifichi nantu à a Republica Turca è l'Imperu Ottumanu.

Hà travagliatu in l'Università Sabancı è l'Istitutu TÜBİTAK Feza Gürsey da u 2002 finu à chì u so trattamentu hà iniziatu.

morte

Erdal İnönü, chì hè statu diagnosticatu cun cancru di sangue in April 2006, hà ricevutu trattamentu per un tempu in i Stati Uniti. Riturnendu in Turchia dopu à u primu trattamentu successu, İnönü hè statu internatu di novu u 20 d'aostu 2007 cù u diagnosticu di pneumonia per u cancer. In u risultatu di l'esaminazioni, hè statu determinatu chì a malatia di leucemia, chì era sottu cuntrullata in u primu periodu di trattamentu, riapparisce è hè statu purtatu à l'USA di novu.

Hè mortu u 31 d'ottobre 2007 à l'uspidale induve hè statu trattatu per u cancer di sangue, à l'età di 81 anni. U so funerale hè statu purtatu à Ankara da u volu previstu di Turkish Airlines u venneri 2 di nuvembre à a sera. U 3 di nuvembre di u 2007, à 11.00:4, una cerimonia funebre hè stata in a Gran Assemblea Naziunale Turca. I funerali passanu a notte in l'Accademia Medica Militare Gülhane GATA. Dopu à a cerimonia statali, u corpu di İnönü hè statu purtatu in u giardinu di a Villa Rosa induve hè natu, è una cerimonia hè stata ancu quì. In seguitu, İnönü hè statu purtatu à Istanbul à a dumanda di a so moglia Sevinç İnönü è fù intarratu in u cimiteru di a famiglia in u Cimiteru di Zincirlikuyu dopu a preghiera funeraria realizata in a Moschea Teşvikiye dumenica XNUMX di nuvembre.

e so opere 

I principali travaglii scientifichi di Erdal İnönü;

  • Una bibliografia è alcune osservazioni chì mostranu a cuntribuzione di Turchia à a ricerca in fisica in u periodu 1923-1966 (1971)
  • Una bibliografia di e ricerche matematiche in u periodu 1923-1966 è alcune osservazioni (1973)
  • Metodi teorichi di gruppu in fisica (1983; cù Meral Serdaroğlu)

Altre opere di Erdal İnönü;

  • Mehmet Nadir Un pioniere di l'educazione è a scienza (1997)
  • Memorie è Pensieri Volume 1 (1996)
  • Memorie è Pensieri Volume 2 (1998)
  • Memorie è Pensieri Volume 3 (2001)
  • Discorsi di cunvenzione (1998)
  • Idee è Azzioni Conversazioni di Storia, Scienza è Politica (1999)
  • Discorsi di scienza (2001)
  • Discorsi di trè centu anni di ritardu nantu à a storia, a cultura, a scienza è a pulitica (2002)
  • A rivoluzione scientifica è u so significatu strategicu (2003)

caratteristiche persunale 

Cunnisciutu per a so persunalità umoristica è umile, İnönü ùn esitò à mischjà cù u publicu in a so vita di ogni ghjornu. Ùn li piaceva micca esse pigliatu nantu à e so spalle o per vede, è quandu vulia esse pigliatu nantu à e so spalle, si stende nantu à a so spalle cù un muvimentu chjamatu "İnönü laying" per impediscenu questu. Ùn li piacia micca à tutti i sigarette. Di tantu in tantu, venia à u Parlamentu à pedi è senza prutezzione.

Esse u primu à cummentà

lascia una risposta

U vostru indirizzu email ùn seranu micca publicatu.


*