U 16 di sittembri hè u 259esimu ghjornu (u 260esimu ghjornu in l'annata bisesta) secondu u calendariu gregurianu. U numaru di ghjorni chì restanu finu à a fine di l'annu hè 106.
ferroviaria
- 16 settembre 1922 Durante a Grande Offensiva, a parte Afyon-Banaz evacuata da u nemicu hè stata furnita. A stazione di Caplar hè stata ghjunta. In questu modu, u trasportu fattu da l'automobile da Çobanlar hà cuminciatu à esse fattu per ferrovia.
- September 16, 2006 U fundamentu di u EUROTEM High Speed Train Factory, u joint venture di TCDD-rotem-HYUANDAI-Haco-Lingua, chì hè a prima fabbrica trenu high-vitezza di u nostru paese è stitujùtu incù u Turkish- Partenariatu coreanu, hè statu stabilitu da u Ministru di i Trasporti, Binali Yıldırım, in Adapazarı.
- 16 settembre 2000 Hè stata messa in serviziu trà Taksim-4.Levent.
Eventi
- 1598 - A marina coreana trionfa annantu à a marina giapponese in Myong-Yang.
- 1810 - Miguel Hidalgo lancia a Guerra d'Indipendenza Messicana contr'à u duminiu spagnolu in a cità messicana di Dolores, cù u so discorsu dopu chjamatu "U gridu di Dolores" ("Grito de Dolores").
- 1873 - Fine di l'occupazione tedesca di Francia.
- 1908 - Fundazione di General Motors Company.
- 1919 - Durante a Guerra d'Indipendenza Turca, a "Delegazione Hareket-i Milliye Redd-i İlhak", chì hè stata stabilita à u Cungressu di Balıkesir, si riunì per a terza volta. Hè statu decisu chì e decisioni prese à u Cungressu di Alaşehir seranu implementate ancu in Balıkesir.
- 1924 - A rivolta in a Republica Sucialista Suviètica Georgiana hè brutalmente suppressa.
- 1935 - Sümerbank Kayseri Cloth Factory hè stata aperta. A fabbrica, chì era a prima facilità chì hà iniziatu u muvimentu industriale in l'era republicana, hè stata stabilita cù un prestitu di 8,5 milioni di TL da l'Unioni Suviètica.
- 1935 - A Squadra Naziunale di Lotta Turca hè diventata u Campionu di i Balcani in u 4u Campionatu di Lutta Balcani.
- 1941 - Battaglia di Kiev: Sicunna Guerra Munniali. In a Sicunna Guerra Munniali, l'assediu di e forze tedesche in Kiev è intornu à Kiev hè stata cumpletata.
- 1950 - E forze americane sbarcanu in Incheon, u portu miridiunali di a Corea.
- 1953 - U primu filmu di cinemascope hè statu mostratu in New York.
- 1961 - Fatin Rüştü Zorlu è Hasan Polatkan, chì sò stati cundannati à morte in u risultatu di i prucessi di Yassıada, sò stati esecutati. L'esecuzione di a sentenza di morte di u Primu Ministru Adnan Menderes hè stata posposta per u so tentativu di suicidiu.
- 1969 - L'aviò di passageru SEÇ di Turkish Airlines hè statu rapitu à Sofia, Bulgaria, da Sadi Toker cù una pistola di ghjoculu.
- 1973 - L'artista rivoluzionariu Victor Jara hè sparatu à u Santiago Stadium, Cile, dopu à u colpu di Pinochet.
- 1975 - Papua New Guinea hà dichjaratu a so indipendenza da l'Australia.
- 1978 - 20 mila persone morse in u terrimotu chì durò un minutu in Iran.
- 1980 - U presidente generale Kenan Evren hà tenutu a prima cunferenza di stampa assistita da membri di stampa lucali è stranieri in l'uffiziu di u primu ministru.
- 1982 - Massacre di Sabra è Shatila: E milizie cristiane falangiste di estrema destra pro-Israele anu fattu massacri in i campi di rifuggiati palestinesi chjamati Sabra è Shatila in Beirut Occidentale.
- 1993 - Kanal d hà cuminciatu à trasmette a vita
- 2011 - U Cunsigliu di a Municipalità Metropolitana d'Istanbul hà accettatu a pedestrianizazione di tutta a Piazza Taksim.
nascite
- 1386 - Rè d'Inghilterra è d'Irlanda durante u regnu di Enricu V (1413-1422) (m. 1422)
- 1507 - Jiajing, 11u imperatore di a dinastia Ming di Cina (m. 1567)
- 1626 - Leopoldu Guglielmu, principe tedescu (m. 1671 )
- 1745 - Mikhail Kutuzov, feldmarescialu russu (m. 1813)
- 1782 - Daoguang, imperatore cinese di a dinastia Qing (m. 1850)
- 1816 - Charles Thomas Newton, archeologu inglese (m. 1894 )
- 1859 - Yuan Shikai, generale è statista cinese (m. 1916 )
- 1885 - Karen Horney, psicanalista americana († 1952)
- 1887 - Jean Arp, scultore, pittore e poeta tedesco-francese († 1966 )
- 1888 - Frans Eemil Sillanpää, scrittore finlandese († 1964 )
- 1891 - Karl Dönitz, cumandante di a marina tedesca, Gran Ammiragliu è II. Presidente di Germania à a fine di a seconda guerra mundiale (m. 1980)
- 1893
- Albert Szent-Györgyi , fisiologu ungherese è premiu Nobel in Fisiologia o Medicina (scopritore di a vitamina C) (m. 1986)
- Alexander Korda, direttore è pruduttore inglese († 1956)
- 1904 - Nikolai Ostrovsky, scrittore russu († 1936 )
- 1910 - Erich Kempka, tenente culunellu in Germania nazista (m. 1975)
- 1916 - Robert Llewellyn Bradshaw, St. U puliticu di Kitts è Nevis (m. 1978)
- 1922 - Guy Hamilton, regista è sceneggiatore britannicu (m. 2016)
- 1923 - Lee Kuan Yew, statista di Singapore (m. 2015)
- 1924 - Lauren Bacall, attrice è mudellu americana (m. 2014)
- 1925
- Charles Haughey, Primu Ministru d'Irlanda (m. 2006)
- BB King, musicista americanu (m. 2015)
- 1927 - Peter Falk, attore americanu (m. 2011)
- 1928 - Patricia Wald, ghjudice americana († 2019)
- 1930 - Anne Francis, attrice americana (m. 2011)
- 1934
- Elgin Baylor, ex ghjucatore di basket americanu (m. 2021)
- George Chakiris, attore americanu, ballerina è vincitore di l'Oscar
- Ronnie Drew, cantante irlandese (m. 2008)
- 1937 - Alexander Medved, lotta suviètica di discendenza bielorussa
- 1939 - Breyten Breytenbach, scrittore sudafricanu, pittore è pueta afrikaans.
- 1940 - Hamiet Bluiett, sassofonista, clarinettista è cumpusitore jazz americanu (m. 2018)
- 1941 - Richard Perle, cunsiglieru puliticu americanu è anzianu assistente secretariu di difesa di i Stati Uniti.
- 1942 - Beverly Aadlen, attrice americana (m. 2010)
- 1943 - Anne-Marie Minvielle, giurnalista francese († 2019)
- 1944 - Uğurtan Sayıner, attore turcu di teatru, cinema è serie TV (m. 2021)
- 1945 - Muammer Hacıoğlu, pueta turcu († 1992 )
- 1950 - Mehmet Ali Şahin, avucatu è puliticu turcu
- 1952 - Mickey Rourke, attore americanu
- 1953
- Jerry Pate, golfista americanu
- Manuel Pellegrini, footballeur et manager chilien
- 1956 - David Copperfield, illusionista americanu
- 1957 - Clara Furse, donna d'affari britannica
- 1958
- Neville Southall, footballista naziunale gallese
- Jennifer Tilly, attrice americana, attore di voce, è ghjucadore prufessiunale di poker
- 1963
- Yonca Evcimik, cantante turca, ballerina, attrice, produttrice è presentatrice
- Richard Marx, cantautore americanu, pruduttore di dischi
- 1964 - Rossy de Palma, attrice spagnola
- 1964 - Dave Sabo, musicista americanu
- 1964 - Molly Shannon, comica, attrice è attore di voce americanu
- 1965 - Karl-Heinz Riedle, footballista è manager naziunale tedescu
- 1966 Kevin Young, anticu atleta americanu
- 1968 - Marc Anthony, cantante, cantautore è attore latinu
- 1971 - Amy Poehler, attrice americana
- 1973 - Camiel Eurlings, puliticu olandese
- 1974
- Loona, musicista è cantante pop-dance olandese
- John McAdorey, atleta irlandese
- 1976 - Tina Barrett, cantante è attrice inglese
- 1977 - Musiq Soulchild, cantante americanu
- 1978 - Brian Sims, avucatu americanu è attivista per i diritti civili LGBT
- 1979 - Fanny Biascamano, cantante francese
- 1981 - Alexis Bledel, attrice americana
- 1982 - Barbara Engleder, tiratrice tedesca
- 1983 - Kirsty Coventry, natatrice di u record mundiale da Zimbabwe
- 1984 - Sabrina Bryan, attrice americana, cantante, cantautrice, ballerina, coreografa, stilista di moda è personalità televisiva.
- 1984 - Katie Melua, cantante, cantautrice è musicista georgiana-inglese
- 1987
- Merve Bolugur, attrice turca
- Fatih Kara, footballista turcu
- Kyle Lafferty, footballer irlandese di u Nordu
- Burry Stander, ciclista sudafricano (m. 2013)
- 1989 - Salomón Rondón, futbolista venezuelanu
- 1990 - Karim Boudiaf, footballista francese-qatarinu
- 1992 - Nick Jonas, attore americanu è vocalista, batterista è chitarrista di i Jonas Brothers
- 1994
- Mina Popović, volleyballista serba
- Daudet N'Dongala, footballista francese
- Aleksandar Mitrovic, futbolista serbu
- 1995 - Aaron Gordon, ghjucadore di basket americanu
morti
- 307 - Flavius Valerius Severus, Imperatore Rumanu (depusatu è uccisu) (b. ?)
- 1380 - Carlu V, rè di Francia da u 1364 à a so morte in u 1380 (n. 1338)
- 1498 - Tomás de Torquemada, primu inquisitore maiò di Spagna (n. 1420)
- 1573 - Asakura Yoshikage, Daimyo giapponese (n. 1533)
- 1583 - Catherine Jagiellon, regina di a cunsorta svedese (n. 1526)
- 1672 - Anne Bradstreet, pueta feminista inglesa-americana (prima pueta femina in e colonie americane) (b. 1612)
- 1681 - Cihanara Begum, figlia di l'imperatore Mughal Shah Jahan (b. 1614)
- 1701 - II. Ghjacumu, rè d'Inghilterra, Scozia è Irlanda (n. 1633)
- 1736 - Daniel Gabriel Fahrenheit, fisicu tedescu (l'unità di misura Fahrenheit per a temperatura hè chjamata dopu à ellu) (b. 1686)
- 1782 - Farinelli, contralto, soprano et castrato italien (né en 1705)
- 1803 - Nicolas Baudin, esploratore francese (n. 1754)
- 1824 - XVIII. Louis, rè di Francia (n. 1755)
- 1896 - Antônio Carlos Gomes, cumpusitore brasilianu (n. 1836)
- 1925 - Alexander Friedman, cosmologu fisicu è matematicu russu (n. 1888)
- 1931 - Omar Mukhtar, capu di u muvimentu di resistenza contru i taliani in Libia (n. 1858)
- 1932 - Ronald Ross , duttore inglese è premiu Nobel in fisiologia o medicina (n. 1857)
- 1944 - Gustav Bauer, cancelliere di a Republica di Weimar 1919-1920 (n. 1870)
- 1946 - Henri Gouraud, suldatu francese (n. 1867)
- 1946 - James Hopwood Jeans, fisicu, astronomu è matematicu inglese (n. 1877)
- 1959 - Süleyman Hilmi Tunahan, eruditu islamicu, maestru di Coran è predicatore (n. 1888)
- 1961 - Fatin Rüştü Zorlu , puliticu è burocrate turcu (n. 1910 )
- 1961 - Hasan Polatkan , puliticu turcu (n. 1915 )
- 1965 - Fred Quimby, pruduttore americanu di cartoni animati (n. 1886)
- 1967 - Burhan Toprak, storicu di l'arti turcu (n. 1906)
- 1973 - Víctor Jara, artista cilenu (n. 1932)
- 1976 - Bertha Lutz, zoologu, puliticu è diplomaticu brasilianu (n. 1894)
- 1977 - Maria Callas, soprano greca (n. 1923)
- 1979 - Gio Ponti, architecte et designer italien (né en 1891)
- 1980 - Jean Piaget, psicologu svizzeru (n. 1896)
- 1982 - Muhittin Sadak, musicista turcu è maestru di coru di l'Opera di Statu (n. 1900)
- 1984 - Richard Brautigan, scrittore americanu (n. 1935)
- 1988 - Dick Pym, portiere naziunale inglese (n. 1893)
- 1991 - Olga Spessivtseva, ballerina russa (nata in 1895)
- 2000 - Şükriye Dikmen, pittore turcu (n. 1918)
- 2001 - Samuel Z. Arkoff, pruduttore americanu (n. 1918)
- 2002 - Muzaffer Uyguner pueta, scrittore è ricercatore turcu (n. 1923)
- 2003 - Sheb Wooley, attore è cantante americanu (n. 1921)
- 2005 - Gordon Gould, fisicu americanu (n. 1920)
- 2007 - Robert Jordan, scrittore americanu (Rota di u tempu autore di a serie epica di fantasia) (b. 1948)
- 2008 - Kemal Cross, ghjurnalistu, circadori è scrittore turcu (n. 1964)
- 2009 - Mary Travers, musicista è cantante americana (n. 1936)
- 2010 - Robert J. White, neurochirurgu americanu (n. 1926)
- 2011 - Kara Kennedy, pruduttore TV (n. 1960)
- 2012 - John Ingle, attore di televisione americanu è attore di voce (n. 1928)
- 2012 - Friedrich Zimmermann, Anzianu puliticu tedescu (n. 1925)
- 2013 - Patsy Swayze, istruttore di ballu è coreografu americanu (b. 1927)
- 2015 - Guy Béart, cantautore è cantautore francese (n. 1930)
- 2016 - Edward Albee, drammaturgu americanu (n. 1928)
- 2016 - Tarık Akan, attore, attore è cineasta turcu[1] (n. 1949)
- 2016 - Gabriele Amorth, prêtre catholique italien (né en 1925)
- 2016 - Carlo Azeglio Ciampi, homme politique et banquier italien (né en 1920 )
- 2016 - WP Kinsella, écrivain et écrivain canadien (né en 1935)
- 2016 - António Mascarenhas Monteiro, omu puliticu capverdianu (n. 1944)
- 2017 - Mitchell Flint, avucatu americanu, aviatore veteranu è pilotu di caccia (b. 1923)
- 2017 - Petr Šabach, scrittore cecu (n. 1951)
- 2018 - Iris Acker, attrice americana, presentatrice televisiva, produttrice, ballerina è scrittrice (b. 1930)
- 2018 - Perry Miller Adato, documentarista, regista è scrittore americanu (n. 1921)
- 2018 - Maartin Allcock, multi-instrumentista inglese è pruduttore di dischi (n. 1957)
- 2018 - Kevin Beattie, anzianu ghjucadore di football internaziunale inglese (n. 1953)
- 2019 - Luigi Colani, ingénieur industriel, designer et architecte allemand (né en 1928)
- 2019 - BJ Khatal-Patil, puliticu indianu, scrittore è attivista (n. 1919)
- 2020 - Ahmed bin Salah , puliticu è sindacalista tunisianu (n. 1926 )
- 2020 - Stanley Crouch, pueta, ghjurnalista, autore è criticu musicale americanu (n. 1945)
- 2020 - Enrique Irazoqui, attore è attivista puliticu spagnolu (n. 1944)
- 2020 - PR Krishna Kumar, duttore ayurvedicu nativu (b. 1951)
- 2020 - Balli Durga Prasad Rao, puliticu indianu (n. 1956)
- 2020 - Saefullah, puliticu è educatore indonesianu (n. 1964)
- 2021 - Dušan "Duda" Ivković, allenatore di basket serbe (n. 1943)
Vacanze è occasioni speciali
- Ghjornu Internaziunale di a Conservazione di a Capa di Ozone
- ghjornu di l'indipendenza di u Messicu
Esse u primu à cummentà