U 29 di ghjennaghju hè u 29 ghjornu di l'annu secondu u calendariu gregurianu. Numero di ghjorni chì restanu finu à a fine di l'annu 336.
ferroviaria
- U 29 di ghjennaghju di u 1899, a cuncessione di u portu di Haydarpaşa hè stata data à a Cumpagnia Ferroviaria Anadolu di proprietà tedesca.
- 29 di ghjennaghju di u 1993 U trenu elettricu hà cuminciatu à operare trà Ankara è Haydarpaşa.
Eventi
- 1595 - dramma di William Shakespeare Romeo è Juliet, possibbilmente realizatu per a prima volta.
- 1676 - III. Fyodor divintò Tsar di Russia.
- 1861 - Kansas si unisce à i Stati Uniti cum'è u 34u statu.
- 1886 - Karl Benz patentò u primu automobile propulsatu da benzina.
- 1916 - Prima Guerra Munniali: Parigi hè bombardata per a prima volta da zeppelin tedeschi.
- 1923 - Mustafa Kemal Pasha hà maritatu cù Latife Hanım in İzmir.
- 1928 - Bursa American College for Girls hè chjusu da a decisione di u Cunsigliu di i Ministri. Hè stata dichjarata chì a propaganda di u Cristianesimu hè stata fatta in a scola.
- 1930 - U dittatore spagnolu General Miguel Primo de Rivera hè statu obligatu à dimissioni dopu manifestazioni studianti; U General Dámaso Berenguer fù numinatu Primu Ministru.
- 1931 - In u casu Menemen Incident, 37 persone sò stati cundannati à morte è a decisione hè stata sottumessa à u Parlamentu per appruvazioni.
- 1932 - Ottu hafize leghje u Coran in Turcu à a Moschea Blu.
- 1934 - U primu film turcu à participà à un festival internaziunale Leblebici Horhor Agha'A ripresa hè finita. Regia di Muhsin Ertuğrul, sceneggiatura Mumtaz Osman Scrittu sottu u pseudonimu Nâzım Hikmet, u filmu hè statu premiatu u "Diploma d'onore" à u 2u Festival di Venezia in u stessu annu.
- 1937 - In l'Unioni Suviètica, 13 avversari di Stalin sò cundannati à morte.
- 1944 - U più grande navi di guerra di u mondu Missouri hè lanciatu.
- 1950 - terramotu in Iran; Circa 1500 persone sò morti.
- 1950 - U primu cunvogliu turisticu dopu a guerra hè ghjuntu in Istanbul.
- 1957 - A Cunvenzione nantu à a Naziunalità di e Donne Married hè stata aperta à a firma. Turchia ùn hà micca ratificatu sta cunvenzione.
- 1958 - L'attore di cinema Paul Newman hà maritatu cù Joanne Woodward.
- 1964 - I Ghjochi Olimpichi d'inguernu cumincianu in Innsbruck (Austria).
- 1967 - U pueta Hasan Hüseyin Korkmazgil hè arristatu. Fiume Rossu Hè statu accusatu di fà propaganda cumunista in u so libru di puesia.
- 1971 - Güven Party hà cambiatu u so nome in National Trust Party.
- 1978 - U Partitu di i Travagliatori è Campagnoli di Turchia (TİKP) hè statu fundatu. Dopu à u colpu di u 12 di sittembri, era chjusu u 16 d'ottobre di u 1981, cù altri partiti.
- 1978 - Svezia hà pruibitu l'usu di sprays aerosol per via di a diminuzione di l'ozone, diventendu u primu paese à intruduce una tale prohibizione.
- 1979 - U vicepresidentu cinese Deng Xiaoping è u presidente di i Stati Uniti Jimmy Carter firmanu u trattatu, chì riavvia e relazioni diplomatiche.
- 1983 - U 12, 32, 33 è 34 esecuzioni di u colpu di u 35 di settembre: i militanti di manca Ramazan Yukarıgöz, chì anu uccisu un gioielliere è un pulizzeru, anu apertu u focu annantu à e forze di sicurezza è u publicu, è scannò a vittura di a polizia in u XNUMX. robba di gioielli anu pruvatu à truvà soldi per l'urganisazione cumunista chì appartenevanu, Ömer Yazgan, Erdoğan Yazgan è Mehmet Kambur sò stati eseguiti in Izmit.
- 1986 - Yoweri Museveni assume l'uffiziu di u presidente di l'Uganda.
- 1988 - U dollaru hà saltatu à 1.385 lira. A pulizzia hà razziatu Tahtakale è impeditu u scambiu di valuta.
- 1996 - Jacques Chirac annuncia chì a Francia hà finitu i testi nucleari.
- 2005 - Dopu à 55 anni da a Cina, u primu volu à Taiwan hè statu fattu.
- 2006 - Una splusione hè accaduta in un magazzinu pienu di pirotecnici in a cità di Linzhou di a pruvincia di Henan, Cina: 16 persone sò state ammazzate.
- 2009 - U Primu Ministru Tayyip Erdogan hà discututu cù u presidente israelianu Shimon Peres in a cunferenza di stampa nantu à l'avvenimenti palestinesi in u Forum Ecunomicu Mundiale in Davos, Svizzera.
nascite
- 1749 - VII. Christian, rè di Danimarca è di Norvegia (m. 1808)
- 1750 - Bailey Bartlett, puliticu americanu (m. 1830 )
- 1782 - Daniel Auber, cumpusitore francese († 1871)
- 1810 - Eduard Kummer, matematicu tedescu (m. 1893)
- 1838 - Edward Morley, fisicu americanu è prufessore di chimica (m. 1923)
- 1843 - William McKinley, 25u presidente di i Stati Uniti (m. 1901)
- 1860 - Anton Chekhov, scrittore russu (m. 1904 )
- 1862 Frederick Delius, cumpusitore inglese post-rumanticu (m. 1934)
- 1866 - Romain Rolland, scrittore francese, daramaturgu è saggista (vincitore di u Premiu Nobel di Letteratura 1915) (m. 1944)
- 1870 - Süleyman Nazif, pueta, scrittore è statista turcu (m. 1920 )
- 1874 - John D. Rockefeller Jr., omu d'affari americanu (m. 1960)
- 1884 - Rickard Sandler, Primu Ministru di Svezia (m. 1964)
- 1888 - Wellington Koo, presidente di a Cina (m. 1985)
- 1892 - Gyula Moravcsik, bizantinologu ungherese († 1972)
- 1911 - Peter von Siemens, omu d'affari tedescu (m. 1986)
- 1925 - Robert Crichton, scrittore americanu (m. 1993)
- 1927 - Urkiye Mine Balman, pueta turco-cipriutu è maestru
- 1926 - Abdus Salam , fisicu pakistanese è premiu Nobel per a Fisica (m. 1996 )
- 1932 - Erdal Alantar, pittore turcu (m. 2014)
- 1945 - Alexander Gutman, direttore russu (m. 2016)
- 1945 - Tom Selleck, attore americanu
- 1945 - Maresa Hörbiger, famosa attrice austriaca
- 1947 - Linda B. Buck, scientist americanu è premiu Nobel in fisiologia o medicina
- 1954 - Oprah Winfrey, ospite è attrice americana
- 1955 - Liam Reilly, cantante irlandese (m. 2021)
- 1960 - Gia Carangi, primu supermodel d'USA (m. 1986)
- 1962 - Olga Tokarczuk, pueta polacca, scrittore è premiu Nobel
- 1964 - İhsan Dağ, accademicu turcu, scrittore è columnista di u ghjurnale Zaman.
- 1968 - Hakan Meriçliler, attore turcu
- 1972 - Engin Günaydın, attore turcu
- 1980 - Ivan Klasnić, footballista croatu
- 1988 - Aydın Yılmaz, footballista turcu
- 1988 - Denys Boyko, footballista ucrainu
- 1996 - Melis Alpacar, volleyballista turcu
- 1996 - Orkan Cinar, futbolista turcu
- 1984 - Oğuzhan Uğur, musicista turcu
morti
- 1430 - Andrey Rublyov, pittore russu (n. 1360)
- 1678 - Giulio Carpioni, peintre et cliché italien (n. 1613)
- 1820 - III. George, rè d'Inghilterra (n. 1738)
- 1830 - Ernst Moritz Arndt, pueta è puliticu tedescu (n. 1769 )
- 1848 - Joseph Görres, scrittore è ghjurnalistu tedescu (n. 1776 )
- 1888 - Edward Lear, artista inglese, illustratore, musicista, scrittore è pueta (n. 1812)
- 1890 - Eduard Georg von Wahl, chirurgu tedescu balticu (n. 1833)
- 1899 - Alfred Sisley, pittore britannicu (n. 1839)
- 1919 - Franz Mehring, omu puliticu, storicu è criticu literariu tedescu (n. 1846)
- 1934 - Fritz Haber, chimicu tedescu (n. 1868)
- 1941 - Yannis Metaxas, generale è statista grecu (n. 1871)
- 1946 - İsmail Fenni Ertuğrul, misticu, filosofu è scrittore turcu (n. 1855)
- 1950 - Ahmed al-Jaber al-Sabbath, Sheikh di Kuwait (n. 1885)
- 1957 - Ziya Osman Saba, pueta è scrittore turcu (n. 1910)
- 1963 - Robert Frost, pueta americanu (n. 1874)
- 1964 - Alan Ladd, attore americanu (n. 1913)
- 1980 - Jimmy Durante, attore, comicu, cantante è pianista americanu (n. 1893)
- 1991 - Tarık Zafer Tunaya, accademicu turcu (n. 1916)
- 1997 - Metin Bükey, cumpusitore è musicista turcu (n. 1933)
- 2003 - Natalia Dudinskaya, ballerina russa (n. 1912)
- 2005 - Ephraim Kishon, scrittore è direttore israelianu (n. 1924)
- 2005 - Saliha Nimet Altınöz, educatore turcu (unu di i primi maestri di a Republica di Turchia) (n. 1914)
- 2007 - Hasan Kavruk, pittore turcu (n. 1918)
- 2007 - Edward Robert Harrison , astronomu è cosmulogu britannicu (n. 1919 )
- 2013 - Arif Peçenek, footballista è coach turcu (m. 1959)
- 2014 - Ayşe Nana, attrice e ballerina armeno-turco-italiana (n. 1936)
- 2016 - Jacques Rivette, regista francese (n. 1928)
- 2019 - Jane Aamund, ghjurnalista è autrice danese (nata in 1936)
- 2019 - George Fernandes, omu puliticu indianu, autore, sindacalista, agronomu è ghjurnalistu (n. 1930)
- 2019 - James Ingram, musicista soul è pruduttore americanu (n. 1952)
Vacanze è occasioni speciali
- U ghjornu di a Resistenza Naziunale di i Turchi di Tracia Occidentale
Esse u primu à cummentà